Tafraout 24-02-2018, zaterdag

Gisterenavond maar weer eens de plannen veranderd. We wilden naar Guelmim om eens een keer de kamelenmarkt , (eigenlijk dromedarissen) te zien en langs de Marjane voor wat boodschappen (camembert, blauwader kaas, surumi, kalkoenham etc) maar vonden het plotseling onzin om daar 100km voor te rijden.

En aangezien het weer de komende weken niet best is in Marokko, dankzij een hoge druk gebied boven Scandinavië, zijn we naar Tafraout gereden.

 Eerst via Amtoudi naar Ifrane via een smalle maar goede weg die we nog nooit hadden gereden. We hebben een lifter mee genomen naar Ifrane, bussen rijden hier niet. Daarna bij Ifrane omhoog naar de Col de Kerdous, deze weg kennen we. Hij gaat door een mooie omgeving, af en toe passeer je een dorpje, er worden de nodige kuddes schapen en geiten gehoed. De weg is smal met rafelranden en het was nogal druk zodat we telkens, evenals de tegenligger met de rechterwielen van de weg moesten om elkaar te kunnen passeren. Daarom reden we over de 140km bijna 3 uur. Af en toe waren er dreigend luchten maar het bleef droog.

Bij Tahala begint dan de laatste 45 km naar Tafraout , ook hier weer mooi met dalen met bloeiende amandelbomen en zelfs wat water in een riviertje onderweg.

Toen we de grote vrije camperplek opdraaiden was het bewolkt en maar 12º. Later klaarde het op en werd het nog 15º, de zon voelt warm.

 

 

 

 

Tafraout vrij staan, N29.72214 W8.98482  15dh voor de gardien

Er staan hier de nodige bekenden, we hebben Anne en Nel, Suus en Henk, Charles en Judith en Hannie en Cor al begroet, we staan daar ook in de buurt. We staan wat aan de rand, bij een droge sloot.

Tafraout 25-02-2018, zondag

Gisteren al een winkeltje ontdekt waar we blauwader kaas hebben kunnen kopen, evenals surimi(garnalensmaak) en kalkoenham met peper. Blij dat we geen omweg hebben gemaakt van 2x 100 km.

Omdat het vanmiddag bewolkt werd, geen mooie zonsondergang, daarom een foto van gisteren.

En een foto van het keteldal vanmorgen.

“ Du pain , bröt, bröt,bröt, misschien wel bret, bret, bret croissants en patisserie”, duidelijk te verstaan zijn wel de laatste woorden , maar zo kondigt om een uur of 8 de bakker zijn komst aan. Ahmed komt al jaren met zijn fietsje hier brood aan de man/vrouw brengen, wel iets duurder dan in het dorp maar zo’n wederverkoper moet ook leven.

En zo zijn er meer mensen die een graantje van de camperaars hier willen mee pikken. De kapper heeft kennelijk goede zaken gedaan want hij heeft zijn fiets verruild voor een brommer. Men leurt hier met arganolie, bosbessen, frambozen, zonnepanelen en vloerkleden maar ook met harira soep en de was kan worden meegegeven.

Vanmorgen kwamen Wim en Wobbie, Dinie , Ger en Annie even dag zeggen, zij staan iets naar voren op het terrein en niet ver van ons staat Abe.

  'Nomadentent' wordt gerepareerd, de schapen worden gehoed en een omheining onder een boom.                       Picknickende familie achter een Duitse camper

Vanmorgen tijdens het wandelen bleek dat er weer een nomaden tent was bijgekomen, hoewel nomaden zal wel niet het juiste woord zijn, ze wonen hier in een paar tenten ws uit armoede. De paar schapen die ze bezitten zitten ’s nachts achter een omheining van plastic of nylon.

Ik stootte mijn teen aan een scherpe steen , er zat een jaap in en het bloedde als een rund en we hadden natuurlijk geen pleisters oid bij ons. Dus liep ik soppend in het bloed een half uur terug naar de camper. Schoongemaakt en toen bleek wond mee te vallen, het had alleen flink gebloed. Open Tefa’s zijn toch minder geschikt voor dit terrein maar ik heb net nieuwe gekocht en ze lopen zo fijn.

Vanmiddag naar de stad gelopen en dat ging goed met de teen.

Het was niet zo druk als anders omdat het zondag was, alleen bouwvakkers waren aan het werk. Er wordt ook hier gepicknickt door families, niet tussen de campers maar aan de rand waar de grotere bomen struiken staan.

Het weer raakte in de loop van de middag bewolkt, toch was het nog 18º maar toen we van de stad terug kwamen zijn we binnen gaan zitten.

Tafraout 26-02-2018, maandag

We komen al sinds 2008 in Tafraout en hebben het stadje enorm zien veranderen. Was het eerst erg stoffig met slechts een enkele straat geasfalteerd, nu ziet het er fris uit, straten zijn goed, er zijn muurschilderingen en voortdurend worden er nog verbeteringen aangebracht. De trottoirs zijn op sommige plaatsen on-Marokkaans mooi (langs de toegangsweg langs het postkantoor met marmer betegeld), er zijn mooie pleinen en parkjes gemaakt, en er is een speeltuintje.

Er is naast de camperplaats een paar geleden een grote middelbare school gebouwd, momenteel is de bouw van een groot overdekt zwembad bijna klaar.

 

een nieuw speeltuintje           het trottoir met marmeren tegels       het zwembad wordt gebouwd         primitieve ladder         een nieuw plein voor het zwembad

Er is nogal wat geld in Tafraout, de berberstam de Ameln die hier woont bestaat uit ondernemende mensen. En er staan hier in de winter verdeeld, over drie campings en 2 vrije plaatsen meer dan 100 campers, camperaars staan hier vaak meer dan een paar dagen en doen hun boodschappen en gaan uit eten. Dat heeft de gemeente goed in de gaten en zorgt er dan ook voor dat er 2 bewakers zijn waar je een kleine bijdrage voor betaald. Dat is altijd 10dh geweest(€0,90) sinds dit jaar is het 15dh, nog een schijntje. Er rijdt een waterwagen rond waar je voor 20dh je tank kunt laten vullen en er zijn vuilnistonnen geplaatst. En er is een rioolput bij de school waar je je cassette kunt legen.

Nu vindt niet iedereen een verzameling campers in de oase een fraai gezicht, de bevolking hoor je niet klagen , die zijn blij omdat er flink aan de aanwezigheid van de camperaars verdiend wordt.

Er vielen vanmorgen een paar fikse buien maar toen het droog was konden we even naar het centrum.

Een beeld wat je overal in Marokko kunt tegenkomen, een geitenkop, hoeven of teelballen

 

Rechts wordt de haas uit gesneden en hangen er onduidelijke delen van een koe worden ook verkocht.

Daar hebben we de was naar de wasserij gebracht, morgen is het klaar. Gisteren hadden we filet pur(ossenhaas) besteld, we kwamen bij de overdekte hal waar een aantal slagerijen zijn gevestigd en de vleestransportwagen stond voor de deur. De koe was net bezorgd en de haas werd uit het beest gesneden, verser kun je het niet hebben en dat voor €13,50 per kilo . De ossenhaas woog 1834gr, Everdien heeft er porties van gesneden en ingevroren.

Het blijkt dat Marlies en Willem ook hier staan en die wilden wel eens weten waar de blauwader kaas te koop is. Dat hebben we verteld en loop ik vanmiddag even de stad in, loop ik Willem en Marlies tegen het lijf die inmiddels een supermarktje hebben ontdekt waar ze naast blauwader kaas ook brie en camembert verkopen, we zijn weer verzekerd van keuze in ons broodbeleg.

In in de loop van de middag kwamen Herman en Corrie even langs, die hebben we vorig jaar in Merzouga ontmoet ze vertrekken morgen weer richting Merzouga.

tijdens opklaringen nog wat vogels gefotografeerd, een moeilijk te determineren vogel, en dan vliegt

hij ook nog weg, w.s. een spotvogel                                       diadeemroodstaart                                                          een huisgors

Vanmiddag bleef het grotendeels droog, er waren wat opklaringen maar er was een frisse wind en met 13º hebben we, behoudens een kleine wandeling, binnen gezeten , niet bepaald weer waarvoor je naar Marokko gaat.

Tafraout 27-02-2018, dinsdag

We zouden bijna met een jubelzang op het weer kunnen beginnen maar we kregen te horen dat vriend Jos niet gedotterd wordt vandaag maar een bypass operatie moet ondergaan, dat is heftig, je kunt niet even langs gaan maar kunnen dankzij internet toch wat contact hebben.

Na de regen van gisterenochtend was het vandaag weer een stralende dag en met weinig wind voelt het al snel aangenaam buiten hoewel het gevroren had, Henk wilde zijn zonnepanelen schoonmaken en daar lag vanmorgen vroeg ijs op.

Het werd bijna 20º, stabiel is het nog niet, volgende week pas hoge druk, de komende dagen af en toe buien volgens de verwachting.

Mooi wandelweer, de amandelbomen staan in bloei en ook diverse bloemen zie je her en der bloeien. En vandaag sinds een jaar weer gebouled (pétangue gespeeld) met Cor , Anne en Ger (die was gisteren met Tineke hier gekomen) dat was leuk, ik heb dat jaren in Zuid Frankrijk gespeeld en mag dat graag doen.

 de amandelbloesem bloeit in verschillende kleuren,                    wat kleine bloempjes rondom de campers hier ,                    de betonnen constructie in de oase

De campers hier zijn wellicht een doorn in het oog van mensen die hier in een hotel verblijven, maar ze staan bij de nieuwbouw van de school en houden de omgeving schoon.

Onbegrijpelijk in onze ogen is de bouw van 2 grote betonnen vierkanten, een soort schuttingen, middenin de oase, in één ervan lopen schapen. Geen idee waar deze bouwwerken voor dienen, er is hier duidelijk geen welstandscommissie die deze lelijke bouwsels op zo’n mooie plek rigoureus afwijzen.

Morgen is hier souk, vandaag is er al een kleinere markt waar we wat groente hebben gekocht. Morgen er weer naar toe, al was het maar om mensen te kijken.

Ik ging aan het eind van de middag nog een foto maken van de betonnen constructie in de oase toen ik gezwaaid werd. Bleken Anne en Nel een Apero te drinken bij Henk en Jannie, daar kennis mee gemaakt en werd ik uitgenodigd voor een drankje, toch aardig. Ze bleken ons te ‘kennen’ van onze site, even leuk gezeten maar Everdien wist niet waar ik was en ben terug gegaan, het werd toch frisser omdat de zon om half zes achter de berg verdwijnt. Om de feestvreugde te verhogen kwamen Johan en Ria het terrein op rijden en ze staan nu vlakbij ons, de 4e keer dat we elkaar ontmoeten in Marokko.

Tafraout 28-02-2018, woensdag 

Vandaag is dan de marktdag en dan is het  niet alleen op de markt maar ook elders het druk in de stad. Souks zijn dan ook bij uitstek een plek voor de wekelijkse ontmoeting voor boeren uit de wijde omgeving. Je ziet dan overal hartelijke begroetingen en de theehuizen en de  terrasjes zijn gevuld. De markt wordt sinds vorig jaar niet meer midden in het centrum gehouden maar is verplaatst naar de rand van de stad. Op de oude plek zie je nog wel dat de brug zijn ontmoetingsfunctie heeft behouden, mannen hangen daar nog over de leuning. Op de oude plek van de markt, langs de droge rivierbedding , wordt nu een soort boulevard aangelegd.

Op de markt vooral weer mannen hoewel in Tafraout toch ook altijd wel veel vrouwen zijn, veelal geheel in het zwart wat de klederdracht is in deze omgeving , soms ook met een witte omslagdoek om, staat iets chiquer .

We hebben weer spullen gekocht op de markt en ook wij kwamen bekenden tegen zodat het iets langer duurde dan we dachten voordat we weer bij de camper kwamen.

       Souk vandaag: de hangbrug                 de kraampjes vanaf de weg gezien                    ontmoetingen                                       inkopen gedaan

                                                                  nog wat foto's van de souk vandaag

Judith vierde vandaag haar zestigste verjaardag en ze had zich voorgenomen om niet al te veel mensen uit te nodigen. Zaten we toch met een man/vrouw of 15 vanaf een uur of 3 en het was weer uitermate gezellig. Jammer was dat, wel  zoals voorspeld, het zonnige weer vanmiddag plaatsmaakte voor bewolking en dat de wind flink toenam. Maar gelukkig bleef het droog tot na half zes, niet helemaal want we werden aangespoord om niet alleen snel te eten van lekkere hapjes maar ook te drinken van Spaanse wijnen en -sterkere dranken, dit ivm de aangekondigde regenbuien. Zo werd het een leuke middag met aardige mensen.

Toen de gardien vanavond kwam om het stageld te incasseren maar eens gevraagd hoeveel campers er nu staan: 135, toch een aardig aantal.

Tafraout 01-03-2018, donderdag

Dat was wel een erg onstuimig begin van maart dus het begin van de meteorologische lente. Vannacht na een uur of 4 werden we wakker door regenbuien en fikse windstoten. De storm stond dwars op de camper, we lagen te schudden in bed en hebben geen oog meer dicht gedaan.

Tegen 8 uur was het weer nog niet opgeknapt en hoorden we Achmed roepen dat er brood in aankomst was. Tussen 2 buien door redelijk droog brood kunnen kopen daarna begon het weer te stormen en te plenzen. Leuk om te zien dat Achmed eerst een paraplu kreeg van Duitsers, die waaide weg en vervolgens kreeg hij van Fransen een regenpak zodat hij beschermd tegen het rot weer zijn tocht over het terrein kon voortzetten.

Even later stroomde er flink wat water door de sloot naast ons die altijd droog staat. Het water steeg in korte tijd tot wel een meter hoog maar begon later weer te zakken toen de buien minder werden.

Achmed kreeg een regenpak waar hij zo trots op was dat hij er de hele dag in fietste

de droge greppel naast ons vanmorgen vol met kolkend water

de bergen gingen schuil in nevelen

Er waren vandaag langdurige droge perioden met wat zon maar toch ook nog af en toe een buitje en verraderlijke windvlagen. Het was wel weer fris met maar 15º. Toch was het weer geschikt om pétangue te spelen, een paar leuke partijtjes gespeeld met z’n zessen.

Wat opvalt is dat er ieder jaar grotere campers naar Marokko komen. Was dat al het geval in Spanje , waar mn Duitsers verschenen op gedoogplaatsen met ‘Glampers’, ook in Marokko is dat nu het geval, niet alleen Duitsers maar ook andere nationaliteiten. Misschien dat het ons dit jaar opvalt hier in Tafraout omdat we in een ‘betere buurt’ staan.

Als we uit het raam kijken dan zien we 6 Concordes (erachter staan er nog 2), 2 dubbel-assen Flairs en 1 Grote Arto en een grote Vario Mobil.

Nu kennen we inmiddels verschillende mensen die hun huis hebben verkocht en in de camper wonen. Dat is ons kopje thee niet, hoewel we zo’n 8 maanden per jaar reizen met de camper, vinden we het idee dat we terug kunnen vallen op ons eigen huis in geval van ziekte of gewoon omdat je thuis wilt zijn, prettig.

De school die naast de gedoogplek staat is een technisch college. Nu lopen de studenten in uniform, een stofjas, sommigen hebben witte aan en anderen een blauwe. Gisteren maar eens gevraagd waarom dat is, het blijkt dat zo verschillende niveaus van opleiding worden kenbaar gemaakt.

In de loop van de middag kwamen Elly en Piet even langs, hun dochter Lisette en kleinzoon Bram zijn voor 5 dagen in Marokko en ze reizen met hen rond. Over een paar weken zullen we elkaar wel treffen in Zuid Marokko. 

Tafraout 02-03-2018, vrijdag

We wilden nog een paar dagen in Tafraout blijven maar toen we vanmorgen op een paar weersites de verwachting lazen besloten we om morgen hier te vertrekken, een stukje oostelijker waar het droog blijft en de temperatuur boven de 20º zal zijn.

Vandaag was het weer een prachtige dag tussendoor met 18º en de wind nam pas in de middag toe. Dan denk je wat is het hier een fijne plek met veel bekenden, een schitterende omgeving en veel vrijheid, waarom blijven we niet, maar ja die weersvoorspelling. Omdat we over een paar dagen toch hier zouden vertrekken kiezen we nu voor beter weer in een andere omgeving waar we ongetwijfeld ook zullen genieten.

 

                                                  in het centrum van Tafraout is een wijkje met de babouches winkeltjes 

Dus hebben we vanmorgen nog wat laatste boodschappen gedaan de elders niet verkrijgbaar zijn, althans wij hebben ze nog niet gevonden. En we hebben babouches gekocht, zoals ieder jaar weer bij dezelfde handelaren, vader en zoon. Tafraout staat bekend om de fabricage van babouches die in kleine winkeltjes annex werkplaatsen verkocht worden.

Het valt op dat er dit jaar in Tafraout op de gedoogplek minder handelaren zijn dan andere jaren. Het schijnt dat er vergunningen zijn uitgegeven door de nieuwe politiechef hier, die wil niet dat camperaars door Jan en Alleman worden lastig gevallen. Tot nu toe alleen de pindaman met zijn handkar ( waarop ook blauwe bessen en frambozen), Achmed de bakker, een vrouw die niet alleen de was doet maar ook kookt op bestelling, een soepvrouw die naast de harira ook kleine hartige hapjes verkoop, de kapper, een zonnepanelenverkoper, arganproducten verkoper, aan de camperdeur gehad.

          omdat er vanavond door bewolking al weer geen mooie zonsondergang was die de bergen mooi kleuren, foto's van vanmiddag

Aan het eind van de middag zijn we bij een 13-tal campers langs geweest om gedag te zeggen , à la prochaine zoals de Fransen zeggen. En bij de laatste , onze buren Johan en Ria, hebben we een wijntje gedronken, kortom we kunnen morgen vertrekken, wel een beetje met pijn in ons hart maar het weer was spelbreker.

Tata 03-03-2018, zaterdag

Als je dan toch eenmaal het besluit hebt genomen om te vertrekken, dan is het ook goed, ondanks het feit dat de zon uitbundig scheen om 9 uur toe we vertrokken. Maar de buien werden in de loop van de middag verwacht.

Eerst zijn we nog langs Mohammed gereden omdat daar Ger en Annie stonden met pech. 15 km onderweg kregen ze kortsluiting en is een deel van de bedrading gesmolten. Nu is Ger automonteur en stond hij bij de garage van Mohammed zijn eigen auto te monteren waar nog wel wat werk aan was.

We zijn eerst een stukje over de R104 gereden richting Igherm, die overgaat in de R106. De amandelbomen bloeiden uitbundig, wat later dit jaar door de kou.

vanmorgen vroeg het Amelndal, de 2e foto vanaf de berg  gezien                    de route R106, mooie vergezichten                               volop bloeiende amandelbomen

 In een  dorp bij de moskee  hebben we een weggetje binnendoor genomen, , de 3e keer dat we dit doen. Het is korter, voert door een verlaten gebied en we kwamen 1 dorpje , 1 ambulance , 1 stilstaande auto en 1 kleine vrachtauto tegen.

De weg was wel wat slachter dan 2 jaar geleden, wat meer gaten en een paar x was het asfalt weg waar de rivier bij regen over de weg stroomt. Bij Isafen  kom je dan op de weg naar Tata.

ook het landschap langs de R106 wordt op een gegeven moment mooi, vrijwel geen tegenliggers maar wel net een vrachtauto waar het asfalt weggeslagen was

Dat is de R109  een wonderschone route die geldt als één van de mooiste van Marokko. Je rijdt door een breed dal, voor het grootste deel gevormd door een droge rivierbedding. Aan beide zijden heb je dan bergketens die bestaan uit geplooid gesteente. Wij noemen ze gekamde bergen omdat het net is of er iemand met een reusachtige kan patronen in de bergen geeft aangebracht. Af en toe passer je een oase en na 3 uur rijden kwamen we in Tata aan,  we hadden toen zo’n 160km gereden.

                                        de schoonheid van het landschap spreekt voor zichzelf, Everdien heeft de foto's genomen

Het landschap veranderde gedurende de de rit, was er eerst een groenige waas over de aarde door opkomende bloemen en plantjes door de regen, later was het kurkdroog en verschenen er ‘waaibomen’ in het landschap.

de laatste foto van de gekamde bergen

 

 

 

 

Tata, camping Palmier, N29.75398 W7.97463, 75dh met of zonder stroom

We staan op Camping Palmier op vrijwel dezelfde plaats als vorig jaar. De prijs is 10dh omhoog gegaan, hij staat vrijwel altijd vol, toen wij om 12 uur kwamen waren er weer 3 vrije plaatsen omdat er wat campers vertrokken zijn, ook vanaf de overkant van de straat waar een tijdelijke plek is tot er plaats is op de eigenlijke camping waren wat camper weg. Ook de andere 4 campings zijn altijd goed bezet,

Tata is een populaire plaats omdat het weer er goed is. Ook wij hebben goed gegokt, het werd vandaag maar liefst 25º, vanmiddag was er wel een matige tot krachtige wind wat alleen maar prettig was met die temperatuur. Later begon het wat te stoffen toen tegen de avond de wind nog wat toe nam.

Vanavond hebben we wat broodjes gehaald in het centrum, gevuld met kalkoen, tomaat, ui, paprika met olijven en wat patat erbij, €0,90 per broodje. En het fijne is dat je niet om 5 uur al in de camper zit zoals de afgelopen weken, om 19.30 uur was het nog 19,5º.

 

 

palmtortel naast de camper

 

Tata 04-03-2018, zondag

De beheerder hier op de camping is erg aardig, omdat we hier al voor de 3e keer komen kent hij ons en was de begroeting gisteren dan ook hartelijk Je kunt hier je gasfles omruilen, brood bestellen voor de volgende dag en dat wordt dan bij de camper afgeleverd. Ook kun je de gebruikelijke dingen eten , zoals tajine, couscous, frites en brochettes ,wel een dag van te voren bestellen.

Vandaag was er souk in het centrum, er is elke dag wel een soort souk, langs een straat bij het centrum, maar niet zo groot. Een beetje een rommelige sfeer maar wel leuk en vooral kleurrijk door de vrouwen met hun mooie kleren. Volgens de beheerder van de camping zou de souk de hele dag zijn, dus wij gingen om een uur of 2, konden we meteen een hapje eten in de stad. Het is nog geen kwartier lopen naar het centrum vanaf de camping en we vonden het al verdacht uitgestorven op straat , weinig winkeltjes open en weinig mensen. En wat bleek, de souk was al afgelopen, slechts wat arme sloebers verzamelden wat achtergebleven groente en fruit. En dan was het ook nog te vroeg voor de dagelijkse souk, daar gingen kraampjes zo langzamerhand pas open, gelukkig hadden we daar gisteren al over gewandeld. Het kostte ook nog moeite om ergens iets te eten te vinden, doorgaans staan er overal tajines te pruttelen en stijgt er rook op van de barbecues. Uiteindelijk toch nog een gelegenheid gevonden waar we citroenkip met frites voor 60dh konden eten.

                                   Je merkt al goed dat je in de buurt van de Sahara komt, je ziet negroïde mensen en kleurrijke kleding

Was het dan een mislukte middag, welnee , we hebben rustig kunnen lopen, lekker gegeten en vanmiddag op de camping weer in de zon zitten lezen. En toch nog genoeg mooie mensen gezien.

In Tata zie je al veel negroïde mensen, weer heel anders dan in Tafraout, hemelsbreed maar zo’n 80km verwijderd. Mensen zien er hier minder ‘boers’ uit dan in Tafraout waar de vrouwen meestal in het zwart gekleed gaan, soms met een witte omslagdoek om en mannen een bournous dragen. Vrouwen in Tata dragen vaak een rok in verschillende kleuren , dit zijn berbervrouwen. Meer kleurrijke kleding worden door oa bedoeïnenvrouwen gedragen. Mannen zijn soms in het wit gekleed en je ziet al meer tulbanden, je zit hier in een overgangsgebied naar de Saharakleding want je ziet ook nog wel een bournous.

Tata 05-03-2018,maandag

Maandag is vaak ‘vertrekdag’, dat was vandaag ook zo. Het ene gedeelte van de camping daar staan veel campers een seizoen, het gedeelte waar wij staan worden mensen naar verwezen die korter staan, hier zijn er een 6-tal vertrokken .Toen wij gingen wandelen vanmorgen kwamen Suze en Henk naast ons staan.

 de ksar Agadoul aan de overkant van de rivier de Tata, op een enkele plaats zit er nog  water in, de witte vlekken linksonder zijn koereigers die kikkers vangen

We zijn gaan wandelen naar de overkant van de rivier de Tata, daar liggen wat dorpen in de oase. Je moet eerst door de kloof van de rivier heen om de overkant te bereiken. Tata ligt in een grote oase die door kleine riviertjes die in de Anti Atlas ontspringen van water wordt voorzien.

we lopen het dorp in met de straatjes onder de huizen door

In de oase liggen een 30-tal ksar( meervoud van ksour) ,versterkte dorpen. We zijn door zo’n dorp gewandeld, veel straatjes lopen onder de huizen van pisé (leem met stro) door. Daarna zijn we door de oase met zijn veldjes waar groenvoer voor het vee wordt verbouwd, gelopen. De veldjes worden geïrrigeerd door een heel systeem van kleine kanaaltjes.

                 het is prettig wandelen door de oase over de paden met aan weerszijden de veldjes met groenvoer onder de palmbomen

vaak zie je nog aarden walletjes bij het eeuwenoude irrigatiesysteem, hier is het beton, middelste foto laat de schuiven zien om te bepalen in welk kanaal het water stroomt en op de rechterfoto een bevloeid veld

We kwamen bij een ander dorp en daar waren wel 30 vrouwen in enorme pannen couscous aan het koken, , het keek wel of het al internationale vrouwendag was, fotograferen was er natuurlijk niet bij. We kwamen bij een ander dorp wat ons al bekend voorkwam en het bleek dat hier het eeuwenoude waterhorloge, een systeem om het water voor de bevloeiing eerlijk te verdelen, in een huisje was gevestigd.

zie verslag 10-03-2016Marokko 2016 deel 2

Vlakbij waren wat vrouwen in zo’n irrigatiekanaaltje de was aan het doen. We kwamen wat jongetjes tegen die in de kanaaltjes kikkers en andere waterdiertjes aan het vangen waren en in glazen potten deden dat is ook van alle tijden. En omdat het na 12 uur was kwamen er veel kinderen op de fiets van school in Tata om in de omliggende dorpen naar huis te gaan.

                      het dorp Agadir Lehne waar het waterhorloge is.                        vrouwen doen de was in een irrigatiekanaaltje         picknickende vrouwen

Na ruim 1,5 uur gewandeld te hebben waren we weer op de camping terug waar Suze en Henk verdwenen waren en op hun plek stonden Willem en Marlies die we al een paar x ontmoet hebben, zij waren vanmorgen uit Tafraout vertrokken. En vrijwel tegelijk arriveerden Henk en Jannie, ook uit Tafraout en Thierry, Stephanie en dochtertje Emma de we al voor de 5e keer ontmoeten in Marokko. Zij zijn op doorreis naar Merzouga en gaan daarna naar Mhamid naar het nomadenfestival, we hebben hen enthousiast gemaakt.

Er was vandaag weer veel wind en vanmiddag kwam er ook wat bewolking maar met 21º was het geen verkeerd weer, integendeel.

Tata 06-03-2018,dinsdag

Vanmorgen zijn eerst Marlies en Willem vertrokken en nadat we gezamenlijk koffie hebben gedronken zijn ook Henk en Jannie weggereden richting Foum Zguid. Wij blijven nog een dagje, we hebben niet zo’n haast, dat krijg je als je al vaker in Marokko zijn geweest. Al te lang op één plaats staan doen we ook weer niet, we reizen liever rond, (ik trouwens wat meer zin daarin dan Everdien) maar in Tafraout hadden we wel 2 weken willen staan. Maar er zijn nogal wat plekken in Marokko die we aantrekkelijk vinden, iedere stad/dorp/streek heeft wel wat bijzonders al is het maar de kleren die vooral de vrouwen dragen.

Tata is de heetste stad van Marokko in de zomer en daarom zijn de winkeltjes achter arcaden, (bogen) verborgen, ’s zomers is het prima om daar onder door te lopen, je hebt dan de hoogstaande zon niet op je staan te branden. De huizen en de arcaden hebben een roze kleur, Tata wordt daarom ook wel de roze stad genoemd.

                        De arcaden in Tata, schaduwrijk. De meeste winkeltjes zijn op dit moment gesloten, even naar de moskee

We zijn alleen vanmorgen de stad in geweest, eerst in een wat rommelige wijk, wel weer met prachtige arcaden maar veel zwerfvuil op straat. Er waren een paar aardige winkeltjes waar originele kleding werd verkocht, naast winkeltjes met plastic spullen.

 

                            een beetje een rommelige wijk, wel weer arcaden,  de pilaren zijn met gedecoreerde tegels betegeld

Vandaag werd toch wel gekenmerkt door de hevige windvlagen af en toe die het stof hoog deed opwaaien. Daarom zijn we niet gaan wandelen maar in de luwte van de camper blijven lezen, met 23º was het wel aangenaam. Het is hier kurkdroog. Naast ons zijn Fransen komen staan die voor het eerst in Marokko zijn. Zij hebben een paar dagen in Guelmim gestaan en hebben elke dag regen gehad, dan kun je beter wind hebben die trouwens morgen moet gaan liggen.

 

 

 

Maar weer eens een stukje route neergezet.

Op 16-02-2018 zijn we vertrokken uit Tiznit(A) en sinds 02-03-2018 zijn we in Tata(F)

We zijn in Aglou Plage(B) geweest en vandaar zijn we naar Bouizakarne(C) gegaan. Daarna naar Amtoudi(D) en Tafrout(E)

 

 

 

 Tissint 07-03-2018,woensdag

Het was maar 70km naar Tissint via een goede weg, nog onlangs geasfalteerd zo te zien. De route ging door een mooi landschap door een breed dal met aan weerszijden een bergketen. Een enkele keer een oase, een enkel dorp en verder een kale vlakte met waaibomen, maar wat mooi.

Vlak voor Tissent had je een landschap wat mooie vormen had gekregen door erosie, iets verder liep een diepe kloof met aan de overkant een dorp.

Een kleine afdaling naar het dorp Tissint en we kwamen bij een plateau bij een waterval in de rivier de Tissent . De waterval heet Atiq, het zijn er eigenlijk meerder en ze zijn 2 tot 3 meter hoog.. En omdat het prachtig weer is, 27º , zijn er jongeren aan het zwemmen en duiken van de rotsen af het water in, het water is brak dus geen gevaar voor bilharzia. Er zijn hier koereigers, kleine zilverreigers en honderden verschillende zwaluwsoorten in de lucht.

vrij staan bij de watervallen van Tissint N29.90570 W7.31542

Het is hier een paradijsje , vorig jaar stonden we bij het hotel, nu staan we met een prachtig uitzicht en nog gratis ook.

Vanmorgen zijn we het dorp ingelopen en bij een klein pleintje jus d’orange gedronken’ Om 12 uur gingen de scholen uit, eerst wat oudere kinderen en daarna met veel drukte het jongere spul die wat om ons heen zwermden, sommigen wilden op de foto.

In het begin bij de camper wat zeurende kinderen maar die dropen af toen ze genegeerd werden. Trouwens de volwassenen zijn hier heel aardig , met 2 mannen een praatje genaakt.

Morgen , 8 maart, is het Internationale vrouwendag. De laatste jaren wordt door vrouwen in de grote steden in Marokko gedemonstreerd voor oa gelijkheid en rechtvaardigheid en tegen het gebruik van (seksueel) geweld tegen vrouwen.

Onlangs is er een onderzoek gehouden door de UN WOMEN, hieruit blijkt dat 40% van de Marokkaanse mannen het normaal vindt dat vrouwen worden geslagen binnen het huwelijk, dat ze het soms verdienen om geslagen te worden. Van de mannen die deelnamen aan het onderzoek is 62% van mening dat vrouwen geweld moeten tolereren om het gezin bij elkaar te houden. En wat net zo erg is, 40% van de vrouwen is het daar mee eens…..Het zit kennelijk zo erg in de cultuur gebakken dat je dit soort meningen ook bij vrouwen terug vindt.

Foum Zguid, 08-03-2018, donderdag

Omdat er gisterenavond zulke harde windvlagen kwamen dat we de antenne naar beneden moesten doen en het vanochtend ook weer waaide, besloten we niet nog een dag langer te blijven op het mooie plekje. De wind komt van de verkeerde kant door de kloof en moet dan door een bergengte waardoor hij kennelijk impulsen krijgt om flink te keer te gaan, jammer.

De weg naar Foum Zguid was weer ongeveer 70km en het landschap was vergelijkbaar met gisteren toen we naar Tissent toe reden, mooi dus.

Het landschap  waar de weg doorheen gaat is zo vlak dat je Foum Zguid al van meer dan 20km afstand kunt zien liggen.

 

onderweg van Tissint naar Foum Zguid

Foum Zguid camping Khamay Parc

N30.07998 W6.87185

We staan in Foum Zguid op camping Khamay Park waar we meestal staan als we hier zijn. Het is een kleine camping onder palmbomen, er zijn vogels en bloemen. Toen we er net waren zagen we  een woestijnvink.

Er was souk vandaag, dat wisten we, dat maakte de beslissing om te vertrekken vanmorgen ook minder moeilijk. Het is een kleine souk met veel huishoudelijke artikelen en een groenteafdeling.

We hebben gegeten bij Chez Rachid onder een enorme tamerisk, brochettes, Marokkaanse salade, frites, water, 100dh, een goede prijs/kwaliteitverhouding want het was lekker.

                       de souk in Foum Zguid, 10 jaar geleden zag je veel meer vrouwen met zwarte doeken met gekleurde bolletjes 

En omdat vandaag 8 maart internationale vrouwendag is ,nog wat over de positie van vrouwen in Marokko:

Marokko ratificeerde het Verdrag inzake de Eliminatie van Vrouwendiscriminatie in 1993. In 2005 werd een nieuw familiereglement aangenomen, gericht op gelijkheid.  

Hoewel Marokko gelijke rechten voor mannen en vrouwen kent, valt er in de praktijk het nodige op af te dingen. Gewoonten die eeuwenlang bestaan, gebaseerd op deels de koran (soms vermeend) en op cultuur, veranderen niet door wetgeving alleen. Voorbeelden genoeg:

op 27-02-2018 stond er een stukje in in Bladna met de volgende kop: Marrakech: celstraf voor overspelige vrouw, minnaar vrijgelaten.

In Marokko mogen vrouwen dan wel veel meer rechten gekregen, maar gelijke behandeling, daar valt nog een hoop te winnen blijkt oa uit het stukje over de rechtszaak. Het komt er op neer dat de rechter een vrouw heeft veroordeeld tot 6 maanden gevangenisstraf en 1000dh boete wegens overspel. Haar minnaar werd vrij gesproken nadat zijn echtgenote haar klacht introk.

Hoe krom wil je het hebben, meten met 2 maten waarbij de man op grond van zijn sekse wordt vrij gesproken. In de praktijk zie je meer voorbeelden dat vrouwen in Marokko gediscrimineerd worden. Verdienen ook in Nederland vrouwen minder dan mannen in dezelfde functie, in Marokko is dat verschil 30%. In Nederland is deze zgn loonkloof inmiddels gedaald tot 16%. PvdA, GroenLinks, SP en 50-Plus kondigden deze week een wetsvoorstel aan waarin organisaties met 50 werknemers of meer verplicht worden aan te tonen dat ze gelijk loon betalen voor gelijk werk. Anders kunnen boetes volgen.  

Ook in geletterdheid is er verschil tussen man/vrouw in Marokko: 38% van de jongeren onder de 15 is analfabeet waarvan de meisjes het merendeel vormen. Marokko telt 10 miljoen analfabeten, ongeveer 1/3 deel van de bevolking. Hoewel Marokko al jaren verschillende projecten heeft gestart en miljoenen dirhams heeft uitgegeven kan meer dan de helft van de vrouwen boven de vijftien hun eigen naam niet schrijven of een regel uit een boek lezen. 

Er bestaat in Marokko een leerplicht dat in de praktijk in houdt dat er aan wordt voldaan als ouders hun kinderen stimuleren om deel te nemen aan onderwijs. Vooral op het platteland wordt de nut van schoolgaan vaak niet ingezien, vooral niet voor meisjes omdat die toch voor het huwelijk bestemd zijn. Dit is vooral zo in afgelegen gebiedengelukkig zien we de laatste jaren wel massaal kinderen naar school gaan, lopend, fietsend ( zoals rondom Tata een paar dagen geleden) of met schoolbussen. In de grote steden is het onderwijs veel beter en omdat meisjes op school beter presteren bestaat de helft van de studenten op de universiteiten uit vrouwen zodat verwacht mag worden dat vrouwen ook beter vertegenwoordigd gaan worden in bestuurlijke functies waarin ze nu nog sterk ondervertegenwoordigd zijn. Zo ook in de politiek waar het aantal vrouwelijke ministers ver achterblijft.

 

                                                              en we hadden nog wat foto's van mensen op de souk

Toen we de camping opreden werden we gevraagd of we Everdien en Thole waren door een Belgisch echtpaar. Ze volgen ons blog al een tijdje en zeiden dat dat hun mede had doen besluiten om een keer naar Marokko te gaan, iets wat we eigenlijk al 10 jaar wel een paar x per reis horen, om maar eens niet bescheiden te zijn.

We werden door Gerda en Eddy uitgenodigd om een apéro te drinken, omdat het zo warm was hadden ze tot mijn verrassing koud bier, Everdien een portje, ook een tijdje niet gehad. Het was erg gezellig , ze hebben de nodige reiservaring, van de Filippijnen tot Tanzania en dan nu voor de eerste keer in Marokko. Het was vandaag een warme dag, weinig wind en het was onbewolkt en met 29º de warmste dag van dit jaar tot nu toe.

Zagora 09-03-2018, vrijdag

Het was 120km van Foum Zguid naar Zagora via de N12 die sinds enkele jaren geen piste meer is maar geasfalteerd, een rit van ongeveer 2 uur. Het is de 3e keer dat we deze weg rijden en we vinden de route tamelijk saai, misschien dat we verwend zijn door mooie landschappen. Een enkel dorpje in een oase, en verder een tamelijk kale vlakte met wat waaibomen af en toe.

De grond moet hier tamelijk vruchtbaar zijn want er worden massaal meloenen onder plastic verbouwd. De vruchtbaarheid van de grond moet wel komen omdat als het een keer regent, het water van de bergketens aan weerszijden van het dal over de vlakte stroomt. Dat merk je ook aan de weg, ettelijke keren moet je afremmen omdat er een verlaagde plek in de weg zit waarover het water zich een weg baant bij regenval.

Camping Les Jardins de Zagora

N30.02858 W5.26600

links uitzicht vanaf dakterras camping, rechterfoto de binnentuin op de camping

We staan in Zagora weer op camping Les Jardins de Zagora, gewoontegetrouw. Het moet ongeveer de 8ste keer zijn dat we hier staan en de eigenaar herkent ons altijd onmiddellijk evenals de kruidenier dichtbij die altijd weer enthousiast is als hij ons ziet.

We hebben bij hem toen we aankwamen meteen de gasfles verwisseld en een tray vetarme melk en -Cola Zero gekocht. En als om de opmerking van gisteren te onderstrepen, kwam er een vrouw aanfietsen die vroeg of we Everdien en Thole waren. Het bleek Annick die op een andere camping staat met haar man Kees, door ons blog te lezen zijn zij ook overgehaald om naar Marokko te reizen, nu voor de 2e keer. Genoeg eigen roem nu, de rest van de reis zullen we het niet meer vermelden.

Zagora: een oude deur      iets verder foeilelijke moderne terrassen                                             een authentiek restaurant naast een winkel gericht op toeristen

We zijn in de loop van de middag de stad in geweest, het centrum is ongeveer 10’ lopen vanaf de camping. Het is vrijdag, (net een soort zondag bij ons) dus het was rustig in de stad. Maar leuk om de sfeer weer op te snuiven, lekker Afrikaans. We konden alleen geen jus d’orange light krijgen, de winkel waar we dat anders kopen had het niet en zou het ook niet krijgen de komende dagen. En het was warm vandaag, heel weinig wind en 30º, in de stad zelfs 31º.

Te warm om te koken dus hebben we een pizza gekocht, was lekker.

Zagora 10-03-2018,zaterdag

We wilden vanmorgen naar de Drâ wandelen maar de wind begon al toe te nemen( waarover later meer) en deed stof opwaaien waardoor we besloten om te keren en door de stad te wandelen.

Door de wijk met een paar ‘Dakar’ garages en wat winkels met sieraden, de verkopers proberen je naar binnen te lokken ‘alleen maar kijken’. Meestal vragen we dan bij wijze van grap, kunnen ze wel waarderen, of ze echt antiek willen kopen die wij in de jaren 70 hebben aangeschaft, soms gaan we ook zo’n winkel binnen omdat sommige er gewoon prachtig uitzien.

een van de 'Dakar' garages en de winkel waar we naar binnen zijn geweest, aardige knaap , mooie winkel , de deur is ingelegd met bot van dromedarissen

Het stikt in Zagora van de reisbureautjes, vooral in de doorgaande brede hoofdweg, sommige zitten in wat groezelige pandjes.. Je kunt daar een tocht boeken met een 4x4 naar Mhamid en verder naar de zandduinen. Voor toeristen die in Marrakech logeren is dit een mogelijkheid om nog iets van de Sahara te zien. Merzouga is natuurlijk veel interessanter maar dat is te ver. De chauffeurs van de Toyota’s of andere 4x4’s zijn jonge macho’s met tulbanden , wijde wapperende jurken’ en een manier van lopen die uitstraalt ‘wij willen wel een Europese chick versieren.’

het literaire café biedt plaats niet alleen aan een bibliotheek maar er worden ook exposities gehouden.

waarschijnlijk het meest gefotografeerde bord in Zagora, deze richtingaanwijzer, de originele is verwijderd toen het provinciehuis werd gebouwd

 

We zijn ook binnengeroepen bij het literaire café, w.s. omdat ons de naam integreerde . Er bleek inderdaad een bibliotheek binnen te zijn maar het is ook een eeuwenoud gebouw waar exposities plaatsvinden. We werden uitgenodigd om een opening bij te wonen van een schilderijententoonstelling vanavond om 19.00 uur maar zelfs als er geen zandstorm was geweest was het twijfelachtig of we er wel heen waren gegaan. De schilderijtjes die wij zagen waren net zo kitscherig als het Timboektoe 52 dagen bord.

Aan het eind van de ochtend nam de wind toe en kwamen er windstoten tot zo’n 70km per uur en in het begin van de middag werd de zon eerst versluierd en daarna grotendeels verduisterd, we hadden een zandstorm light. Light omdat we wel buiten konden zitten, je werd wel wat rood van het fijne Saharazand en light omdat je nog wel 200m kon zien. We hebben een paar x een zandstorm meegemaakt in Marokko, de ergste was toen we uit de West Sahara , Tarfaya, naar Guelmim moesten rijden. We hadden op de Marokkaanse tv gezien dat er een zandstorm zou komen en dachten die voor te zijn. Maar we werden er door ingehaald en konden minder dan 50m zien, er waren een auto en een vrachtauto van de weg geraakt, wij kwamen bekaf in Guelmim aan.

                                 de foto van gisteren en vandaag laat duidelijk het verschil zien,  het zicht  werd beperkt vandaag

We moesten wel de ramen en de deur dicht doen en het was in de camper dan ook 34,5º, buiten nog 29º. Toch ook binnen nog rode stof, het komt door naden en kieren naar binnen.

 

       Verder met deel 4 Marokko 2018