In Sidi Ifni is tamelijk veel groen, er zijn ook enkele parkjes zoals deze, Parc Hourya.. Rechts de bloemen van een Reizigersboom.

Nu is er vorig jaar een onderzoek geweest en wat blijkt: de  meeste Marokkaanse jongeren  hebben hun  eerste seksuele ervaringen tussen de leeftijd van 15 en 22 jaar. Dat is de conclusie van een studie van de Marokkaanse vereniging voor gezinsplanning (AMPF). Het onderzoek is uitgevoerd in een 5-tal grote steden , het zegt dus niets over hoe de seks onder jongeren is op het platteland. De gemiddelde leeftijd van de eerste seksuele ervaring  van de ondervraagde jongeren was 18 jaar voor mannen en 19 jaar voor vrouwen. Zo’n 93% van hen zegt dat de geslachtsgemeenschap plaatsvond met wederzijdse goedkeuring en 75% van de jongeren zegt dat ze seks hebben gehad zonder penetratie. De meeste respondenten zeggen dat ze hun eerste seks hadden met vrienden (76,4% van de ondervraagden) en 12% met sekswerkers. Zo’n 11% van de ondervraagden zegt voor het eerst seks te hebben gehad met hun verloofde of een familielid. In de meeste gevallen gaat het om incidentele seks, ongeveer 10% zegt regelmatig seks te hebben met een partner. De kennis over voorbehoedsmiddelen en over geslachtsziekten is bedroevend laag. Dit komt ook w.s. omdat er thuis met de ouders niet over seks gesproken wordt, slechts 1 op de 7 jongeren heeft een vorm van seksuele voorlichting gehad. Op scholen wordt geen seksuele voorlichting gegeven, jongeren halen hun kennis over seksualiteit steeds meer uit porno, vroeger was dat ‘oral history’ van jongeren onder elkaar. Maar door seks op internet krijgt men wel een verknipt beeld hoe seks er uit zou moeten zien. Veruit het merendeel van de jongeren(86%) vindt dat er seksuele  voorlichting zou moeten komen. Zowel jongeren als volwassen voelen zich niet op hun gemak om over seks te praten blijkt uit het onderzoek. Seks zou vooral in dubbelzinnige termen worden besproken. De relatie tussen geloof en seksuele voorlichting is volgens 55% van de jongeren niet in strijd met elkaar. De conclusie uit het onderzoek hierover is dat de meesten de islam niet zien als het probleem, maar hoe het onderwerp in de politiek wordt behandeld.  Het blijkt dat de jongeren en de politiek lijnrecht tegenover elkaar staan qua opvattingen over seks.

                                       De slangenbezweerder voert vol passie zijn act op

Aan het eind van de ochtend zijn we naar de souk geweest, hier is die weer heel anders dan bv in Tafraout. Want groter, brede ‘straten’, veel 2e hands goederen en ook de nodige sieraad handelaren. Wat ze verder allemaal niet aan gebruikte goederen verkopen is onbeschrijfelijk, niet alleen kleding maar ook allerlei gereedschap en huishoudelijke artikelen. Zo zagen we ook een kraampje met honderden batterijen voor telefoons en fototoestellen, de batterij die wij zoeken was er niet bij. We hebben een mailtje gestuurd naar een bedrijf in Agadir maar niets gehoord maar we redden ons nog steeds. En wat we al een aantal jaren niet gezien hadden, er was zelfs een slangenbezweerder die met de nodige komedie een zwarte cobra liet ‘dansen’, vergezeld door muzikale omlijsting van het  typerende blaasinstrument de Ghaïta  en een trommel. Hij had nog een andere slang en een schorpioen bij zich en de menigte vond het prachtig. Gelukkig konden we wat radijsjes kopen, lekker voor op brood bij de lunch.

                                Foto's van de souk en ook rondom de souk.

Na het optrekken van de aanwezige lage bewolking, brûmes zoals onze Franse buurvrouw zei, werd het een prachtige stralend en met niet al te veel wind en 19 º was het heerlijk weer. 

We zijn vanmorgen ook nog even in een galerie geweest op weg naar de souk. Eenplaatselijke kunstenares had daar enkele schilderijen tentoongesteld.

                                                                       De vismarkt

Tiznit 20-03-2023, maandag

Omdat we verwacht hadden dat we , ik althans,  weer gewekt zouden worden door de gebedsoproepen , gingen we bijtijds om 23.00 uur naar bed. Om 5.15 uur eruit om te plassen, is er geen gebedsoproep geweest. Sabotage door een actiegroep? Stroomstoring? Hoe dan ook , evenzo goed klaarwakker, konden we wel bijtijds van de camping wegrijden.

Zijn ze alweer naar Tiznit gereden voor de 3e keer dit jaar? Toch niet voor de heerlijke sardinebroodjes? Nee, wel om praktische redenen: de skew was gefixeerd, we hadden wel ontvangst maar met een beetje wind hadden we blokjes. Ten tweede: we moeten flink boodschappen inslaan omdat we w.s. een aantal dagen vrij zullen staan.

Beide dingen zijn gelukt , we staan alleen op een andere camping . De camping tegen de stadsmuur wilde geen campers voor 1 nacht , die komen alleen de pot legen, de accu’s vullen en water innemen. Dus zijn we even bij de supermarkt gaan staan en hebben een ruitenwisser verkoper gevraagd of hij een reparateur wist voor de schotel. Die bleek om de hoek te zijn, daar naar toe gereden en hij kon ons vrijwel meteen helpen. Hij heeft de oorzaak gevonden van het feit dat de skew niet draaide, een tandwieltje in de motor draaide niet helemaal goed in een radertje , hij was er naast net zoals bij een distributieriem vertelde hij. Hoe dan ook, na ruim een uur had hij het gefixeerd en zijn wij blij. De man oogde als een intellectueel, straks vraagt hij nog wat ik van de kwestie Michel Houellebecq vind schoot het door me heen, maar hij toonde zich een uitstekende vakman. 

Na het seksuele intermezzo van gisteren, nog even verder over het onderwijs in `Marokko waar we zien dat er steeds meer jongeren gaan studeren hoewel er wel obstakels zijn. Dat zagen we al bij de middelbare school het ‘lycee’. Kinderen van rijkere ouders hebben meer kansen omdat die beter onderwijs kunnen betalen, evenals kinderen in grote steden beter onderwijs kunnen volgen dan die op het platteland.

Als leerlingen na de verplichte 9 jaar onderwijs (basisschool + 3 jaar ‘college’) verder gaan leren kunnen ze naar het ‘lycee ‘of naar het MBO mits ze een diploma hebben behaald.  Na drie jaar ontvangt men een certificaat genaamd BEC (Brevet d’Enseignement Collégial). Met dit diploma op zak kunnen leerlingen doorstromen naar het middelbaar beroepsonderwijs, of naar het lycee.

 Als leerlingen verder gaan op het lycee moeten ze een profiel voor het “baccalaureaat” (afgekort tot Bac= het eindexamen) kiezen. 

Hiervoor zijn vier opties:·-

-Bac littéraire (talen);

-Bac scientifique (bètawetenschappen); 

 -Bac technique (techniek); 

-Bac économique (economie) 

De laatste twee jaar van het lycee bereiden voor op dit baccalaureaat. Een Marokkaans baccalaureaat staat gelijk met ” ruim een HAVO diploma”. (tussen HAVO en VWO). 

In de grote steden zijn er voldoende collèges en lycea, maar op het platteland, waar bovendien een veel geringer aantal kinderen doorstroomt naar het secundaire onderwijs, zijn de colleges en de lycea geconcentreerd in de kleine stedelijke kernen. Dit betekent dat kinderen doordeweeks op een internaat bij de school wonen en alleen in het weekend naar huis gaan. Er bestaan altijd aparte scholen en internaten voor meisjes en jongens. 

Als leerlingen hun Bac hebben gehaald kunnen ze doorstromen naar het “enseignement supérieur” (het hoger beroepsonderwijs) of de universiteit. Sommige vervolgopleidingen accepteren echter ook studenten die hun Bac (net) niet hebben gehaald. Anders kunnen deze leerlingen alsnog doorstromen naar het “enseignement professionelle” (het middelbaar beroepsonderwijs).

Daarna kan men veder studeren aan een van de  universiteiten. Het land heeft ongeveer 230.000 studenten ingeschreven in veertien grote openbare universiteiten en een aantal particuliere instellingen.  Bekend is de  Al-Karaouine University   in Fes,  deze universiteit bestaat al  sinds 859. Het is 's werelds oudste continu werkende universiteit.

Genoeg over het onderwijs, niet voor iedereen interssant maar ik heb er mijn brood mee verdiend.

Bij de camper hier op de co bloeit heel fraai Blauw Guichelheil.

We zijn in Tiznit na het boodschappen doen en tevergeefs naar een broodje sardienekoekjes gezocht, het tentje was gesloten, naar een cp gereden. Het was inmiddels al midden op de middag, we hadden bij de supermarkt kunnen gaan staan, daar staan Ben en Ingrid. Daarvan hadden we vanmorgen al afscheid van genomen, een Heintje Davidsje , want het is al voor de 4e keer deze reis. Maar omdat we met een volle watertank en een leeg toilet willen vertrekken, zijn we op een cp achter een tankstation/restaurant gaan staan. Een paar weken geleden stond het hier bomvol met langstaanders want erg goedkoop ( 30 MAD), nu is er ruimte er staan nog wel wat campers van de buitencategorie met ook een aanhanger of een bak erachter, die Fransen slepen wat mee. Als je wat bezit moet je dat ook laten zien lijkt het wel.

Het was weer  top weer , 24º bij een matige wind. 

Tamrakht 21-03-2023, dinsdag

We hebben daar achter het restaurant goed geslapen, geen last van de weg. Trouwens gisteren ook niet onaardig maar goedkoop gegeten daar , Sandwich geroosterde dinde met frites, samen 50 MAD. We zijn via de N10 naar Agadir gereden waar TomTom ons door een woonwijk liet rijden, de smalle straten wisten we zelf te vermijden door TomTom af en toe te negeren en we kwamen na een tijdje op de N1 langs het koninklijk paleis en de voormalige camping. Eigenlijk waren we zo vrij snel door Agadir en we hadden dat deel van de N1 vermeden die vol met gaten zit. Omdat we proviand genoeg hadden zijn we niet langs de Marjane of de Carrefour gegaan, daardoor waren we al om 10.30 uur in Tamrakht. Even een teleurstelling toen bleek dat de weg voor de visafslag afgesloten was omdat men beton aan het storten was. Zodoende konden we niet op de plek pal aan zee gaan staan. Wel een stukje terug met heel mooi zicht op de Duivelsrots maar daar stond een generator van een restaurantje te loeien, dat leek ons wat minder voor onze nachtrust en na kort daar te hebben gestaan , vertrokken we weer.

We zijn een stukje naar boven gereden waar we nu op asfalt staan van een woonwijk die ze aan het aanleggen zijn, althans dat was de bedoeling de infrastructuur ligt er net zo bij als in 2020.  Maar we kijken op zee en de duivelsrots, zien surfers af en aan rijden en ruiken de geroosterde vis wat niet onaangenaam is. Als we niet weggestuurd worden blijven we hier wel een paar dagen, we staan hier met een 10-tal andere campers, voornamelijk jonge surfers, er is hier echt een surfcultuur, ook leuk.

                                                                  Bij Tamrakht wordt erg veel gesurfd

Gisteren, 20 maart, was de Internationale  Dag van het Geluk. Zoals ieder jaar verschijnt er dan een rapport van de Verenigde Naties over in welke landen mensen het gelukkigst zijn, althans zich het gelukkigst voelen. In de top 5 van die landen staan steevast Scandinavische landen met Finland op no 1. En ondanks het gejeremieer op vooral sociale media staat Nederland op no 5. Maar hoe is het dan gesteld met het geluksgevoel in Marokko waar de mensen op ons althans, een tamelijk opgewekte indruk maken, meestal wel in voor een grapje. Naast natuurlijk dat je ook zichtbare armoe hebt en o.a. zie je  bedelaars hoewel bedelen verboden is. 

Van de 109 onderzochte landen staat Marokko op de 100ste plaats, ze staan op dezelfde plaats vergeleken met vorig jaar. Nu is zo’n ranking van geluksgevoelens natuurlijk discutabel, het gaat om gevoelens van mensen , die zijn natuurlijk subjectief. Wereldwijd wordt het subjectieve welzijn gemeten aan de hand van verschillende criteria: het bbp per hoofd van de bevolking, sociale steun, gezonde levensverwachting, sociale vrijheid, vrijgevigheid en corruptie. Als je die criteria bekijkt dan snap je wel dat Marokko laag scoort, het enige wat er hier positief uitspringt is de vrijgevigheid omdat dat een van de zuilen van de Islam is. Het inkomen is laag, sociale steun is er in voldoende mate, sociale vrijheid is beperkt en corruptie, hoewel dat bestreden wordt, komt nog veel voor. Maar ook op de cp waar we gisteren waren en wat gegeten hebben in het restaurant was er de bekende ongedwongen  grappen en grollen sfeer die een oprechte vorm van gastvrijheid uitstraalt. Wat er zich achter voordeuren afspeelt, daar hebben we geen zicht op.

De mooie bloemen van de Flessenboom,

Na de koffie vanmorgen hebben we een wandeling gemaakt, de omgeving hier wat verkend. Op meerdere plekken liggen groepen surfers in het water omdat daar de golven gunstig zijn. Ook zijn er wat restaurantjes en een paar kleine winkeltjes waar we in ieder geval brood kunnen kopen. Toen we weer in de buurt van de camper waren was het vloed om een uur of 2 waardoor iedereen op het strand dicht op elkaar moest klitten om niet nat te worden. We hebben de rest van de middag ons vermaakt met het gezang van leeuweriken terwijl we in de zon zaten te lezen, af en toe eens een foto makend van een of ander leuk bloempje wat we ontdekten. Voor ons was 21 maart ook de dag van het geluk, wat leuk is het hier, wat een gevoel van vrijheid, en dan ook nog eens de hele dag zon met weinig wind en 25º.

Tamrakht 22-03-2023, woensdag

Hoewel er hier wat zwerfhonden zijn, hielden die zich vannacht koest. Slechts de gebedsoproep was om 5 uur in de verte te horen. Zwerfhonden die trouwens zuidelijker waar we geweest zijn vrijwel ontbraken.

Morgen is het Ramadan, een maand die een grote impact heeft op het leven van de over het algemeen strenggelovige Marokkanen. Zoals trouwens de regels van de islam ook op de cultuur van Marokkanen zijn weerslag heeft. In de politiek speelt momenteel de hervorming van het familierecht ( de Moudawana) .  De conservatieve partij  PJD verzet zich tegen een aantal onderdelen van.  Zo wordt de eis van gelijkheid inzake erfrecht niet gewaardeerd door de partij om het maar eens eufemistisch uit te drukken. De partij heeft in een verklaring aangegeven dat deze eis een "ernstige nieuwigheid" is die ingaat tegen "de overtuigingen van de Marokkaanse islamitische samenleving en haar werkelijke verwachtingen”. Dit tot woede van de Marokkaanse vrouwenbeweging. Ook andere voorstellen die de regering wil zoals bv meer gendergelijkheid (hier: tussen mannen en vrouwen) bij het sluiten van huwelijken stuiten op verzet van de conservatieven. Evenals wat betreft de toegang van vrouwen tot het beroep van advocaat  Marokko telt (slechts  9% vrouwelijke juristen) en de gelijkheid van mannen en vrouwen bij getuigenverklaringen, zij zouden dezelfde rechten moeten krijgen. 

Links de Duivelsrots, rechts de bootjes voor de visafslag, aan de overkant van de baai ligt Taghazout, daar fietsen we morgen heen..

Hoezeer de cultuur bepaald is door het geloof blijkt uit een onderzoek wat gehouden is eind vorig jaar. Op een moment waarin de hervorming van het familierecht ter discussie staat, blijkt uit een enquête van de Afrobarometer dat bijna 8 van de 10 Marokkanen (78%) zeggen dat elke hervorming van het familierecht (Moudawana) ter bevordering van de gelijkheid van mannen en vrouwen gebaseerd moet zijn op het islamitisch recht, Daarnaast wil slechts 20% van de Marokkanen dat de hervormingen uitsluitend op de door Marokko ondertekende internationale overeenkomsten worden gebaseerd. Daarbij valt op dat er niet eens zoveel verschil is in deze conservatieve opvattingen tussen mannen en vrouwen, stad en platteland. Jongeren blijken wat liberaler in hun opvattingen evenals diegene die enige vorm van onderwijs hebben genoten.

Aourir, winkeltjes onder de arcaden , oa 6 slagers naast elkaar.