Sant Pere Pescador Port Natura 01-06-2025

Het was gisteren wel een erg  drukke dag met  campers, busjes, auto’s en een enkele caravan.  Het  zijn eigenlijk een soort percelen hier gescheiden door kanaaltjes. Daardoor kunnen er ook veel voertuigen staan zonder dat je boven op elkaar staat. Officieel is hier plek voor 200 campers. Behalve dan langs de rivier de Fluvia waar wij staan, daar hebben  we  2 dagen heel dicht op elkaar gestaan. Gisterenavond kwam er een VW-busje heel vlak voor ons staan, elk plekje wordt benut. Wij hebben wel veel ruimte om te zitten aan de zijkant wat de waterkant is. En dan neem je maar op de koop toe dat je krap staat als je wel het leven voor je ziet wat zich op het water afspeelt, dat wil je eigenlijk niet missen. Vandaag zijn er weer  de meeste mensen vertrokken die moeten werken morgen, we hadden  weer veel  meer ruimte om ons heen vanmiddag. Omdat morgen de hittegolf  voorbij is, vertrekken wij w.s. ook wel hier.

Er is  ook nog een gigacamping die hier aan de andere kant van een kanaaltje ligt dan deze cp. Dat is werkelijk niet te geloven, nu zijn wij ook geen campings gewend maar er zijn 800 staanplaatsen. Er is een supermarkt, pizzeria, beachbar, speelhal, minigolf, tennisbaan, duikschool etc. En ook een soort disco die om 20.30 uur begint , vrijdag om 23.00 ophield en gisteren 24.00 uur, daar heb je niet zoveel last van. Als we in bed stappen houdt de disco op, er wordt goed naar ons geluisterd.

Naast watervogels zie je hier veel Houtduiven en Mussen

Onweersbui boven de Pyreneeën 

Jammer is dat onze Dyson stofzuiger  de geest heeft gegeven, de accu zal wel kapot zijn. We hebben hem al minstens 10 jaar, in die tijd is hij heel veel gebruikt, elke dag, ook toen we 8 maanden per jaar met de camper op pad waren. Totdat we een  nieuwe hebben aangeschaft moeten we , in ons geval Everdien, weer met de hand vegen, wat toch weer meer werk is voor haar. Door mijn krakkemikkige gesteldheid moet zij toch al veel doen, zonder haar inzet zouden we niet met de camper weg kunnen.  Afgezien nog van het feit dat ik nooit alleen weg zou willen  met de camper en in al die jaren dat we camperen, sinds 1978, dat ook nooit gedaan heb. Het is een ding van ons tweeën dat camperen, ook al omdat we meestal dezelfde interessesfeer hebben of het  nu steden of de natuur betreft. Of zoals nu, heerlijk lezend aan het water, terwijl we af en toe spelevarende mensen gadeslaan. We hebben een kleine wandeling gemaakt, als je dan wat verder van zee af loopt bent merk je pas hoe warm het is en dat we ons gelukkig kunnen prijzen met ons plekje aan de monding van de Luvia. Er groeiden langs het wandelpad veel wilde pruimen, die waren nog niet rijp. En ook hier zingende nachtegalen, zei het nu een enkele.

Vanmiddag kwam er een Nederlands VW-busje voor ons staan, er was inmiddels ruimte genoeg want er waren al heel veel campers vertrokken. Toch keken ze hun ogen uit dat er nog zoveel campers waren, toen ze in het najaar hier waren stonden ze met nog 2 andere campers, iets wat wij ons dan moeilijk kunnen voorstellen.

Het weer was een herhaling van gisteren, opnieuw ontstonden er vanmiddag enkele onweersbuien boven de Pyreneeën die echter langs ons heen trokken, af en toe hoorden we het rommelen in de verte.  Er stond wel een harde wind uit zee wat het voor het gevoel fris maakte. Omdat er inmiddels ruimte genoeg was hebben we de camper met de neus naar het water gezet zodat we in de luwte konden zitten.

La Jonquera 02-06-2025, maandag

Hemelsbreed misschien 30 km maar wat ziet de wereld er vandaag anders uit, daar over later meer.  Eigenlijk zag de wereld er vanmorgen bij het opstaan al anders uit dan we de laatste weken gewend zijn, het was zwaarbewolkt. Omdat het vannacht ook bewolkt was kon het niet afkoelen door uitstraling en hadden we een tropennacht, de temperatuur kwam niet beneden de 20º.

Er werd door de Spaanse weerdienst al een paar x voor gewaarschuwd de afgelopen dagen, voor droog onweer. Nu kenden we die term niet maar het betekent zoiets als onweer zonder dat het regent. Dat hebben we gisterenavond dus meegemaakt, het heeft geruime tijd gebliksemd en gedonderd en dan niet op afstand maar vlak boven ons hoofd. Pas later viel er een kortdurende fikse bui en ook vannacht viel er 2 x een buitje. Droog onweer is gevaarlijk omdat als het  niet regent en de bliksem slaat bv in een boom, de kans op natuurbranden veel groter is dan waneer het regent .

Maar goed dat we gisteren al besloten hadden om vandaag weg te gaan van het plekje aan zee.  Als het weer even stralend was geweest dan de afgelopen dagen dan hadden we meer moeite gehad om weg te gaan van dat plekje waar we met veel plezier hebben gestaan.. Nu moeten we ook wel vanwege het aanvullen van onze etensvoorraad en bovendien laten we ons niet leiden door een kompas noch door een goeroe of door de Heer maar door de weersverwachting. Die was van dien aard dat het ons verstandig leek om vandaag naar La Jonquera te rijden om vervolgens dan morgen naar Frankrijk te gaan en dan 2 dagen in de omgeving van Pezenas te blijven. Daar is het morgen droog, en woensdag , wanneer er veel regen valt iets meer naar het noorden in Frankrijk, vallen er daar enkele buien, dat is te doen.

Alle foto's zijn uit Peralada

Dus hebben we de planning die we hadden wat omgegooid, wat we wel van plan waren en hebben gedaan was naar Peralada gaan, een ritje van 25 km .  Peralada is een leuk oud stadje , we zijn  daar een jaar of 10 geleden ook al eens geweest maar hebben toen daar niet overnacht. Dit omdat de de cp toen pal naast een  rotonde lag. De cp bleek nu echter een 50 m verplaatst te zijn, van de rotonde heb je niet veel last meer bij een overnachting. Goed om te weten want we zullen er w.s. nog wel eens naar toe gaan. Want we hadden er niet aan gedacht dat het maandag was, alles was gesloten, zelfs het toeristenbureau . Een kerkje konden we nog wel in maar net toen we geconcludeerd hadden dat het interieur niet zo bijzonder is kondigde een vrouw aan dat de kerk ging sluiten.  Dus geen bezichtiging van het klooster of het museum maar een rondwandeling door het pittoreske centrum die zijn middeleeuwse karakter geconserveerd heeft. Gelukkig waren er weinig toeristen zodat we ongestoord een wandeling konden maken. Wat opviel dat er veel mooie bloemen in het hele stadje stonden, dat fleurde het wat sombere weer wat op.

Het was 20 km naar La Jonquera waar we staan op de grote parking van het hele grote winkelcentrum, shopping mall moet je geloof ik zeggen, waar ook een hele grote supermarkt in zit , naast allerlei kledingmode winkels van al dan niet bekende merken. Omdat het niet ver van de Franse grens ligt barst het er van de Fransen die vooral voor de goedkopere drank en sigaretten komen. Dat laatste hebben we niet gekocht, wel  o.a. een paar flessen lekkere wijn, Mucho Mas, dit omdat we de ‘Wilde Wijndagen’ bij Gall en Gall deze week moeten missen waar we ze anders gekocht zouden hebben. En we hebben voor de laatste keer geluncht in Spanje, we moesten genoegen nemen met een veredelde cafetaria maaltijd, het was erg druk bij de paar restaurantjes. Het werd patatas bravas, chaperonnes en pintxos, wat hier vlees aan stokjes is , heel anders dan de Baskische pintxos. Het was best l

ekker en voor €24,40 ( inclusief glas witte wijn en een alcoholvrij biertje) heb je niets te klagen en hoef je niet zelf te koken.

Het was vandaag een bewolkte dag en heel benauwd bij 28º. Boven Zuid Frankrijk ligt een groot regengebied, hier bleef het droog, er stond wel een af en toe vlagerige wind. 

Het internet is hier erg stroperig, hopelijk kunnen we dit verslag toch vandaag verzenden.

Pézenas 03-06-2025, dinsdag

Met zeker 30 andere campers overnacht op de grote parking in La Jonquera. We zijn tamelijk bijtijds vertrokken en hebben de tolweg gepakt, dit om een beetje bijtijds in Pézenas aan te komen. Anders kom je pas in het centrum als alle winkels gesloten zijn en het is de vraag hoe het weer morgen uitpakt, hoe heftig de buien zullen zijn . Daarover verschillen de diverse apps in hun verwachting. Dus zijn we om 9.30 uur weggereden, we waren zeker niet de eerste camper, de meeste campers die in La Jonquera staan zijn op doorreis.

Toen we vertrokken hadden we heugelijke nieuws al vernomen dat de populist Wilders , als een verwend jongen dat zijn zin niet krijgt na gezeur,  het kabinet heeft laten vallen. Voor de 2e keer bewijst hij dat deze populist  niet kan en wil  besturen,  maar  wel veel wil schreeuwen en stemming maken langs de zijlijn.  Echte problemen durft hij niet aan te pakken omdat hij weet dat hij niet kan waarmaken wat hij beloofd heeft, dus blijft hij maar hameren op dat ene tema. Dus uiterst goed gehumeurd zoefden we over de snelweg waarna wij omstreeks 11.15 uur aankwamen op de camping municipale van Pézenas. Een mooi aangelegde camping onder (pijn)bomen wat gelijk ook weer een nadeel is. Het koste ons moeite om een plekje te vinden waar we nog enig zonlicht op de zonnepanelen kregen en waar we tv ontvangst hebben, we willen het nieuws en de analyses vanavond volgen.

 

Zodoende zijn we toch nog wat later dan de bedoeling was van de camping naar het centrum gelopen ( wat niet zo erg bleek, veel winkeltjes zijn de hele dag open) , we waren meteen onder de indruk toen we de eerste huizen  zagen uit de 17e en 18e  eeuw, Prachtige hoge statige gebouwen, met de zo voor Zuid Frankrijk kenmerkende gekleurde raamluiken. Leuke pleintjes, nauwe straatjes, veel winkeltjes met sieraden, kleding en ateliers. Ooit een stad waar veel kunstenaars woonden, heeft het nog steeds wel die uitstraling hoewel de kleding in de winkeltjes wel veel van hetzelfde is evenals de meer op toeristen ingestelde souvenirwinkeltjes.

We moesten even wennen aan het feit dat Fransen eerder lunchen dan Spanjaarden maar we konden een tafeltje vinden op het terras van Brasserie Molière, ‘ de keuken sluit om 15.00 uur’. We kozen voor saffraan moules frites, erg lekker hoewel de mosselen klein waren. De prijs viel ook mee , met een drankje waren we €42,- kwijt, wel wat duurder dan in Spanje maar voor een toeristenstadje viel het ons mee.

 

Daarna hebben we een rondwandeling gemaakt door het middeleeuwse gedeelte van het centrum. We zijn in een  mooi gebouw geweest, erg groot, op de benedenverdieping een winkel in  diverse middeleeuwse kamers met gewelven en boven een tentoonstelling van schilderijen en objecten , die spraken ons niet aan. Daarentegen  vonden we schitterende sieraden, keramiek, sculpturen , kunstobjecten etc. in het gebouw Maison Consulair, hierin is werk te zien van diverse ateliers “Les Boutiques Ateliers d’Art de France’. Hier was over het algemeen prachtig  werk te zien maar  de prijzen gingen ons budget wel te boven. Op onze wandeling kwamen we bij de oude Joodse wijk en aan de rand daarvan was een kledingwinkeltje, Atelier Lila,  die net iets andere kleding te koop had dan je veel zag. Hier heeft Everdien een jurk gekocht met bijpassend sieraad. Dat maakte de dag helemaal geslaagd, want zo kunnen we het gerust noemen: Pézenas is een erg leuk stadje, wel toeristisch maar een prima ongedwongen sfeer, erg fotogeniek ook. We zijn er in ieder geval enthousiast over, mede door het prachtige weer, volop zon en 27º. Hopelijk valt het weer morgen mee, we willen er graag nog een keer naar toe. 

 

Pézenas 04-06-2025, woensdag 

Een ander nadeel van het staan onder de pijnbomen is dat na regen, de bomen nog lang blijven nadruppelen. Er zijn een paar buitjes geweest vannacht, dus we werden af en toe wakker , niet zo zeer van de regen als wel van het gedruppel.

Als je door het mooie stadje Pézenas wandelt, voel en zie je overal de geschiedenis van dit stadje. We denken dat een belangrijke rol speelde  het feit dat Pézenas stadsrechten kreeg in 1267 van de toenmalige koning. Dat gaf het stadje, dat al een marktstadje was , een flinke boost. Onder de Romeinen was Pézenas al een versterkte stad, na het verkrijgen van de stadsrechten hebben de rijke kooplieden hier hun middeleeuwse huizen hebben laten bouwen die je nog steeds terugziet in de historische kern, er zitten pareltjes tussen.

Later in de geschiedenis zouden de gouverneurs van de regio Languedoc-Roussillon zich in dit stadje vestigen.en werd Pézenas hoofdstad van de regio De gouverneurs omringden zich met een hele hofhouding van edelen, kunstenaars en schrijvers. Door de aanwezigheid van deze kunstenaars groeide Pézenas uit tot de kunststad zoals zij vandaag de dag bekend staat. Uit die tijd zijn de fraaie huizen die je in de wijk ziet die grotendeels stamt uit de 17e eeuw , deze wijk grenst aan het middeleeuwse centrum. Pézenas was lange tijd ook de woonplaats van de bekende toneelschrijver (o.a. Don Juan) en acteur Molière toen hij werd gevraagd om de notabelen te vermaken met zijn theatergezelschap ‘Illustre Theâtre’. Je kunt hier een ‘route Molière’ lopen, wij hebben gisteren wat op goed geluk rondgedwaald en al heel veel mooie dingen gezien. 

Vanmorgen was het bewolkt en zag het er dreigend uit, we zijn in de camper gebleven. En omdat er geen zon was en onder de pijnbomen de zonnepanelen niet laadden hebben we stroom genomen, die bleek bij de prijs in te zitten. En alsof we ons gisterenavond al niet genoeg aan de politiek hadden gelaafd, hebben we vanmorgen ook de debatten over de val van het kabinet gevolgd. En terwijl we die volgden hebben we ons over de verdere terugreis gebogen en besloten, mede aan de hand van het weer, voorlopig over de A75 verder noordelijk te rijden.

Vanmiddag was het helemaal opgeklaard en zijn we de stad weer ingewandeld. Je kunt diverse routes lopen, uitgezet door het bureau voor toerisme maar we hebben ons eigen plan getrokken. We zijn weer gaan wandelen door het historische centrum met het voornemen om nu eens wat minder foto’s te maken..… 

Al wandelend kwam het idee om wat meer thematisch te fotograferen , vooral luiken, deuren en wat meer winkeltjes. In de beperking toont zich de meester, het zijn wat meer foto’s geworden dan gisteren… ( vooral veel op Polar Steps te zien)

Ook zijn we wat meer wezen winkelen, Everdien wilde wel een nieuwe leren tas en een ring kopen maar is niet geslaagd. We zijn op het laatst nog de kerk La Collégiale  St Jean geweest met een aardig interieur. Er was een tentoonstelling over religieuze kunst maar dat stelde niet veel voor. Wel werd er prachtig op het mooie orgel gespeeld, dat kregen we er gratis bij.

 Toen we voldoende hadden gelopen hebben we ons neergevlijd voor een alcoholische versnapering, waarbij ik mijn eerste biertje (tot nu toe 0% bier gedronken)  omdat ik momenteel geen last van mijn maag heb. Toen we daar zo lekker zaten bij een heerlijke temperatuur, concludeerden we al dat we opnieuw een hele leuke dag hadden gehad.

Er zijn zware onweersbuien gevallen te noorden van ons , dat lag in de verwachting. Wij hadden na de bewolkte ochtend en de regen van vannacht , zonnig weer en 26º. Dat zal er voorlopig niet meer in zitten.

Saint Pourçain sur Sioule 05-06-2025, donderdag

Het was vandaag 385 km rijden van Pézenas naar Saint Pourçain sur Sioule. Dit was de korte versie.

De iets langere versie: we zijn om ongeveer 9.45 uur vertrokken met redelijk weer en waren al snel op de A75 richting Clermont Ferrand, ondanks een wegopbreking in het stadje Pézenas.

We kwamen door voor ons bekend gebied, we zijn in het verleden regelmatig bij het Lac du Salagou geweest  in de buurt van Clermont l’Hérault . Al snel daarna begint de klim het centraal Massief op via de Pas de L’Escalette , de tunnel bijna aan de top door en je bent op de Causse de Larzac. Een hoogvlakte die niet alleen ons doet denken de Roquefortkaas maar ons ook herinnert aan het verzet van  schapenboeren in de jaren 60  tegen de aanleg van een militair oefenterrein. Ondanks moedig verzet ( een hoogtepunt was een demo met 70.000 mensen) is dat oefenterrein er toch gekomen.

 

Brug bij Millau

Na de Larzac zijn we over de tolbrug bij Millau gereden, ook daar was tot de bouw ervan in 2004 verzet tegen. De brug behoort tot de grootste hangbruggen ter wereld , is 2,5 km lang, het wegdek ligt bijna 270 meter boven de vallei van de Tarn. De hoogste van de zeven betonnen pijlers meet maar liefst 342 meter: 20 meter hoger dan de Parijse Eiffeltoren. De tol bedraagt momenteel €16,90, je kunt natuurlijk ook door Millau omrijden om de tol te vermijden. Maar dat hebben we al lang niet meer gedaan, vroeger was er ook een cp benden in Millau aan de Tarn.

We hadden verschillende opties om te overnachten  onderweg ingevoerd in de Tomtom. De eerste stop was bij een leClerc onderweg in st Flour, niet alleen om te tanken voor €1,504 maar ook om boodschappen te doen. Everdien was minder enthousiast over de route via de A75 vanwege het vele klimmen en dalen door het heuvelachtige landschap en de bochtige weg. Er zit een afdaling in van 11 km van 6% en er zijn meerdere lange afdalingen. Dat Everdien het wat eng vond was omdat we heel erg geschrokken zijn van een ongeluk wat net gebeurde toen wij passeerden. Aan  de andere kant van de weg zagen we in een flits een camper op zijn kant liggen, de wielen draaiden nog en kort er achter stond een personenauto met de voorkant in elkaar. Je neemt het waar in een flits vanuit je ooghoeken maar het had een behoorlijke impact op ons. We waren een tijd lang van slag wat nog versterkt werd doordat, net toen we hadden gezegd wat vreselijk, gelukkig verder deze reis geen ongelukken gezien, nog geen 10 km verder een auto tegen een betonblok van een viaduct was gereden. Dat was al even geleden gebeurd, men was bezig met bergingswerkzaamheden.

Omdat het druppelde onderweg zijn we doorgereden naar de optie zie het verste weg lag in onze TomTom, de grote cp in Saint Pourcain sur Sioul. We kwamen daar om ongeveer 15.45 uur aan zodat we 6 uur over de reis hadden gedaan, inclusief de stop bij  leClerc.

 

Viaduc de Garabit van Gustav Eiffel , foto uit ons verslag van 2010

Rivier de Sioule

Vijfvingerkruid vol met kleine torretjes

Incalelie

Cp Saint Pourçain sur Sioule , N46.31256 E3.29659

Vond Everdien het voor het eerst wat eng, mede door de geschetste gebeurtenissen, ik vind de Route via de A75 mooi, juist door het glooiende landschap wat telkens veranderd met zeker in het begin prachtig geel bloeiende bremstruiken. De brug bij Millau is erg mooi en je vangt nog een glimp  van een meesterwerk van Gustav Eiffel, het  roodbruine  Viaduct de Garabit over de rivier de Truyere, het is een spoorwegbrug.( foto uit verslag van 15 jaar geleden). En een voordeel is dat er weinig vrachtverkeer is. Je rijdt door diverse departementen, we begonnen in de L’Hérault, vervolgens rijd je door de Aveyron,  Lozere en Cantal en  we zijn geëindigd in de Allier. Het is grofweg de regio die nu  de Auvergne-Rhône-Alpes wordt genoemd.

De cp in Sant Pourçain is groot zoals gezegd, er kunnen 75 campers staan, achter ons langs stroomt het riviertje de Sioule Een populaire plek op de Noord Zuid route door Frankrijk. Het weer was bewolkt met wat gedruppel onderweg maar aangekomen op de cp bleef het aanvankelijk droog en werd het 21º.  Net toen we aan het eind van de middag een kleine wandeling naar het stadje wilden maken, begon het licht te regenen, jammer.

Saint Pourçain sur Sioule 06-06-2025, vrijdag

Zo snel als gisterenmiddag de cp vol , zo snel was hij vanmorgen weer behoorlijk leeg . Vannacht hebben we regen gehad , het was meteen wat modderig op de cp, daar  waar op sommige plaatsen het gras weg was. 

Gisterenavond wist ik het even niet meer, doorgaans is de volgende plek waar we willen overnachten snel gevonden. In eerste instantie dachten we aan Troyes en dan  2 dagen daar te  blijven,  daar zijn we afgelopen najaar ook  enkele dagen geweest en we vonden het een hele leuke stad. Totdat Everdien me er even aan herinnerde dat ik , toen we voor de 2e dag  Pézenas inwandelden, ik eergisteren behoorlijk last had van zenuwpijn in mijn been waardoor ik regelmatig moest gaan zitten. ‘En vergeet jouw hielspoor ook niet’.  En aangezien we door het verkeer het geen optie vinden om in Troyes te fietsen naar de stad, viel 2 dagen daar af, jammer. Op zoek naar een alternatief zag Everdien mijn worsteling kennelijk met enig mededogen aan want ze kwam met het volgende voorstel: en als we nog een dag in Saint Pourçain blijven. Daar zijn we gisteren door de regen niet naar toe geweest en we hebben toch geen haast? Met enige opluchting vond ik het meteen een uitstekend idee , vandaar dat we nog in Saint Pourçain staan.

 

Fontein midden in het centrum

Op het eerste gezicht een aardig straatje 

Maar het verval slaat toe

Bovendien staan we vlak voor het pinksterweekend, eerst dachten we we komen 2e pinksterdag thuis. Onze vriendin Trui wees ons wel op de pinksterdrukte, daarom dachten we ook rond het middaguur thuis te zijn om de drukte voor te zijn. Maar nu we besloten hebben om hier nog een dag te blijven hebben we nu zo iets: waarom doen we het niet wat rustiger aan? Dan komen we toch woensdag of donderdag in Nederland aan. De eerstkomende dagen is het immers zo, hoe noordelijker je komt , hoe slechter het weer is.

We zijn vanmorgen het stadje ingewandeld, dat begon veelbelovend. We zagen niet ver van de cp bij een watervalletje een Kwak zitten, zo zie je er jaren geen een, nu is dat al de 3e x deze reis. Maar de entrée van het stadje was verder helemaal niet veelbelovend, heel veel leegstand en verval, om triest van te worden. Gelukkig kwamen we op een aardig plein , het Place Mal. Foch, met in het midden een fontein met waterspuwende schildpadden.  Het plein wordt gedomineerd door de toren Tour de L,Horloge en de kerk van de Église Sainte Croix . Ook ligt aan dit plein het Hotel de Ville, het Stadhuis.

 

Alle foto's zijn van het interieur van de Église Sainte Croix

We hebben het interieur van de kerk Sainte Croix bezocht, het is de grootste kerk van dit departement . Als je binnenkomt zie je meteen de mooie gebrandschilderde ramen. Ook zijn sommige pilaren beschilderd en het plafond is helemaal van hout. Verder hebben we niet veel bezienswaardigheden kunnen ontdekken, de sfeer was ook niet geweldig in het stadje. Dat zal deels met het sombere weer te maken hebben, bovendien was het wijnmuseum gesloten, die konden we ook niet bezoeken.. Er komen  uit deze streek, wat al een erg oud wijngebied is, een aantal goede wijnen , zowel wit, rosé als rode wijn.

 

Vanmiddag raakte de cp weer aardig vol. Het viel Everdien op dat er hier weinig buscampers te zien zijn, slechts een enkele. Het merendeel van de campers hier zijn integraal of semi integraal, hoe dit komt, geen idee, gisteren hetzelfde beeld. Het was een goed idee om vandaag niet te reizen, vanmiddag gerelaxt in de camper , buiten was het niet echt koud maar er was wel een harde wind en het werd 23º.

 

Klik hier voor het vervolg Voorjaar Spanje 2025 deel 14