Ziz dal, stuwmeer Hassan Addikhil

Tamerakechte 26-03-2015 donderdag

We moesten eerst weer terug rijden naar Goulmima vanwege de rivier die in de kloof over de weg stroomde. De weg van Goulmima naar Errachidia was de eerste 40km vrijwel recht door een steenwoestijn , tamelijk saai. De laatste 20 km voor Errachidia werd de weg golvend, net een cakewalk en was het landschap ook wat gevarieerder .

In Errachidia bleek onlangs een Acima supermarkt geopend, onderdeel van de Marjane holding. We hebben daar wat boodschappen gedaan die je niet in de kleine winkeltjes kunt kopen zoals kruidenkaas, Emmenthal en blauwaderkaas. De biefstuk van de haas kostte hier maar €9,40 per kilo, we hadden nog ruimte in de diepvries.

Het mooiste deel van de route was de laatste 40km door het bovenste deel van het Ziz dal, van Errachidia naar de camping. Eerst langs het stuwmeer van Hassan Addakhil en daarna verder door de Ziz kloof met zijn steile bergwanden met fraaie patronen op de flanken en af en toe een Berberdorpje.

Vervelend was dat er een ongeluk was gebeurd tussen een camper en een personenauto, gelukkig zonder persoonlijk letsel maar de camper was aan de onderkant als een sardineblikje opengereten ,van de voor naar de achterkant over de hele lengte. Het was het eerste ongeval op onze reis die we zagen, gelukkig maar.

We staan nu op camping Kasbha Jurrasique waar we vorig jaar ook hebben gestaan. Onder langs de camping stroomt de rivier de Ziz die er modderig uitziet, rondom zijn de steile wanden van de kloof. Er staan flinke windstoten en het voelt fris buiten met 17º.

Midelt 27-03-2015 vrijdag

Het was nog geen 100 km naar Midelt waar we nog nooit geweest zijn. Eerst reden we nog een stukje door de kloof van de Ziz wat erg mooi was en door de Tunnel des Legionaires, een wel heel kleine tunnel. Daarna een tijdje door een laagvlakte waarna de weg langzaam begon te stijgen tot we een pas van 1907m bereikten. Daarna begon de afdeling met fraaie vergezichten over een laagvlakte en links de besneeuwde bergtoppen van uitlopers van de Hoge Atlas en rechts de Midden Atlas.

 

 

 

 

 

 

De weg door het Ziz dal, linksonder de modderige Ziz

                                                       vanaf de Col Tizi-n-Talrhemt zie je de toppen van de Hoge Atlas

Daarna kwamen we in Midelt wat anders was dan, ik althans, had verwacht. Dacht ik een wat stoffig Berberdorpje met knoestige inteeltkoppen aan te treffen, bleek Midelt een moderne stad te zijn met weinig gesluierde vrouwen en tamelijk moderne jongeren. Nu hebben we vandaag slechts een deel van de stad gezien, wel sfeervol door de mensen , er moet ook nog een oud stadsdeel te zijn, dat zien we morgen wel weer.

We staan op de camping Municipal, midden in de stad met uitzicht op de besneeuwde bergen. Sneeuw die de afgelopen dagen vers gevallen is en nu weer in rap tempo verdwijnt. Was het koud hier de afgelopen dagen vandaag was het met 19º al 2x zo warm als gisteren met veel zon en weinig wind.

                                             camping municipal Midelt met zicht op de besneeuwde bergtoppen

Margot en Wil blijken hier ook te staan , al 4 dagen want ze hebben de griep. We hebben wat fruit voor ze gehaald bij de Acima, die hier ook blijkt te zijn. Waren gisteren in de Acima  in Errachidia evenveel personeelsleden als klanten en dan voornamelijk nog toeristen, hier was het behoorlijk druk met de plaatselijke bevolking en  wij waren zo te zien de enige toeristen.

Midelt 28-03-2015 zaterdag

Toen we gisteren de pas overgingen passeerden we ook de grens waar de woestijnflora ophield en zag je andere bomen zoals cipressen , berken, naaldbomen. Ook zie je hier andere vogels zoals vinken, putters, bijeneters en vooral ooievaars. Tijdens hevige rukwinden de afgelopen dagen zijn er nesten uit de zendmast hier vlakbij gewaaid. De ooievaars zijn nu druk doende om weer nieuwe nesten te bouwen, er zijn er minstens 10 hier, de ooievaars vliegen je om de oren met bouwmateriaal, takken, plastic zakken en we zagen er een met een ouwe sok vliegen.

We zijn vanmorgen naar het ‘andere’ Midelt geweest. Eerst zijn we naar de medina gewandeld en vooral naar de souk met zijn winkeltjes. Ook was er een aardig pleintje met veel tapijtenwinkeltjes, er worden tapijten gemaakt door Berbervrouwen die het geleerd hebben van Franciscaner nonnen die hier in een klooster wonen.

                                                                                                        de kasbha Midelt

Een stukje verder was de kasbha, het oorspronkelijke Midelt voordat het een garnizoensstad werd van de Fransen tijdens de bezetting. Leuke smalle steegjes, deels ondergronds omdat er huizen over waren gebouwd. En geen toeristen, vriendelijk groetende mensen en onbevangen vrouwen die niet zo schuchter zijn als elders vaak in Marokko. Het bevalt ons prima in Midelt, we blijven nog wel een paar dagen.

                                                                                       de kashba Midelt

De camping is van daag helemaal vol geraakt. Mede omdat er een groep van 9 Engelse campers is gekomen. Ook staan er naast de 3 Nederlandse campers een paar Italianen en natuurlijk Fransen, waarbij de Engelsen met hun witte benen en hun eeuwige potsierlijke hoofddeksels enigszins uit de toon vallen.

                                                            de souk in Midelt met op de voorgrond een 'eettent'

Midelt 29-03-2015 zondag

En er zijn hier geen vliegen of als er al een is, is het een dikke bromvlieg. Dat komt ws omdat Midelt op 1500m hoogte ligt aan de voet van een berg van ruim 3700m hoog. Vanmorgen zijn we naar de souk in Midelt geweest die qua opzet hetzelfde is als andere souks maar deze was wel heel erg groot. Ook zag je hier niet alleen meer vrouwen op de souk , de vrouwen hadden soms een rol in de verkoop, iets wat we elders niet gezien hebben.

                                                                                  vrouwen verkopen kippen

Wat opviel was een afdeling waar jonge fruitboompjes werden verkocht en dan met name appelboompjes in een grote hoeveelheid. Midelt schijnt dan ook het belangrijkste centrum voor de appelteelt in Marokko te zijn wat geïllustreerd wordt door een fontein in de vorm van een appel midden op een rotonde.

                                                           appelboompjes worden te koop aangeboden

De souk is minder kleurrijk dan de souks die we de afgelopen weken bezocht hebben in Zuid Marokko. Niet alleen minder Afrikaans maar ook door het ontbreken van een klederdracht in deze streek. De souk lag een eind buiten het centrum in een buitenwijk zodat we er met de petit taxi naar toe zijn gegaan. Nu is er in de buurt van Midelt een verlaten mijnstreek, we hebben gevraagd aan een grand taxi wat het kost als we daar heen en terug naar toe gaan: 200dh. (€19,50). Dat is dus heel wat aantrekkelijker dan de prijs die men hier op de camping voor een excursie daarheen vraagt nl 800dh en later als vriendenprijs 700dh. Dan is de keus niet zo moeilijk.

Hoewel Marokko formeel een democratie is heeft het nog steeds de kenmerken van een verlichte dictatuur. Dit komt door de absolute macht van de koning, hij is niet alleen voorzitter van de ministerraad ,van de rechterlijke macht, van de strijdkrachten en hij heeft de economische macht in handen. In zijn rol als voorzitter van de ministerraad kan hij bv ministers benoemen en ontslaan, wetsvoorstellen indienen ,blokkeren of wijzigen zoals onlangs nog bij een voorstel voor een nieuwe abortuswet.

Ook is er geen volledige persvrijheid, kritiek op de koning is sowieso verboden, ook op de positie van de islam in de samenleving , het leger of de politie. Dit volgens de perswet uit 2002, de Code de la Presse. Op grond hiervan is op 23 maart de journalist Adil Qarmouti gearresteerd omdat hij kritiek had geuit in een artikel op de leiding van de Sûreté Nationale, een politie eenheid, hij riskeert tot een gevangenisstraf veroordeeld te worden.

Midelt 30-03-2015 maandag

Vanmorgen zijn we met de grand taxi naar de oude mijnen in Aouili geweest. Een grand taxi rijdt normaal van A naar B en vertrekt als hij vol is, 5 à 6 passagiers kunnen erin. We hadden een chauffeur die geen Frans laat staan Engels sprak maar met gebarentaal kon hij toch wat dingen duidelijk maken.

                                                              het begin van de Aouili kloof

We reden een kloof in en moesten meermalen door het water rijden als de rivier over de weg stroomde. Naarmate we dieper de kloof in reden werd die imposanter door de hoge steile rotswanden en toen we stopten om wat foto’s te nemen hoorde je de groter geworden rivier beneden je klateren door de stroomversnellingen.

Via een houten bruggetje reden we al maar dieper de kloof in tot we uiteindelijk bij het verlaten mijnwerkersdorp kwamen. Vroeger moet het hier een bedrijvige bedoening zijn geweest toen er lood en zilver in de mijnen werden gewonnen, nu is het uitgestorven hetgeen een bizarre indruk maakte. Al ruim 30 jaar zijn de mijnen niet meer in gebruik.

                                                              fossielenzoekers zijn uit de mijn gekomen

Op een gegeven moment kwamen er 2 mannen naar beneden geklauterd. Ze waren afgedaald in een oude mijn om daar naar fossielen en mineralen te zoeken, iets wat nog wel gebeurd in de oude mijngangen.

In het dorp stond nog een voormalige moskee die mooi aan de rivier gelegen was. Door de vele bomen langs de rivier was het nu toch wel een idyllisch plekje geworden ondanks de verlaten gebouwen.

Op de terugweg zijn we nog door een ander mijnwerkersdorp gereden waar de chauffeur geboren was. Dit werd nog voor een deel bewoond en er stond ook nog een leegstaand ziekenhuis wat bij de mijn had gehoord. De bewoners nu woonden nog in dezelfde kleine mijnwerkershuisjes terwijl er grotere huizen met puntdaken stonden waar Fransen hadden gewoond en die nu merkwaardig genoeg leeg stonden.

Omdat het in Spanje Semana Santa is, de week voor pasen waarin men vrij is, zijn er de laatste dagen veel Spanjaarden met 4wheel drives en motoren op de weg en op de camping zijn ook wat Spanjaarden met campers.

Zaida 31-01-2015 dinsdag

Na afscheid genomen te hebben van Margot en Wil die inmiddels zover hersteld zijn dat ze ook verder reizen vandaag, zijn we vertrokken. De bedoeling was dat we naar een hotel met camperplaats zouden gaan 22 km van Midelt maar toen we er kwamen zag het geel van de nummerborden. Er bleek dat er een groepsreis was van de NKC met 25 campers waardoor er alleen nog plaats was in een bos. Dat betekent geen satellietontvangst en schaduw wat ’s morgens niet zo aangenaam is. Het mag dan overdag 25º zijn, we zitten wel op 1500m hoogte dus koude nachten en het duurt even voordat het in de schaduw opwarmt, in de zon is het dan al warm.

                                                            Zaida, parking air de repos 'la Pomme',  N32.81064º  W4.95490º

We zijn 8km verder gereden en staan nu bij het dorp Zaida op de parking van een ‘Air de Repos’ aan de zijkant van een hotel/restaurant, verder hoort er ook nog een benzinestation, wat winkeltjes en een moskee bij de air.

Zaida is een dorp die bekend staat om zijn vele restaurantjes. Vanaf het middaguur zag je overal de tajines staan te pruttelen, er zijn hier meer dan 15 restaurantjes op een rij, ieder restaurantje heeft zijn eigen slagerij.

                                                                                                         straatje Zaida

Aït Ben Yacoub 01-04-2015 woensdag

We zijn vandaag ruim 40 km noordwaarts gereden en zijn de pas Col du Zad(2200m) overgegaan. Hadden we bij de vorige pas een paar dagen geleden al de floragrens gepasseerd, nu passeerden we de watergrens, de waterscheiding tussen vanwaar het water via rivieren naar de Atlantische Oceaan loopt en naar de Middellandse Zee. We zagen op de pas ook de eerste ceders en sneeuwresten. En de pas was ook de hondengrens. Zagen we langs de Atlantische kust en in het zuiden vrijwel geen zwerfhonden op en na de pas zie je er opvallend veel.

                                                               vrij staan bij  het kratermeer Aguelmame de Sidi Ali, N33.08003º W4.99354º

We staan nu aan een kratermeer in een oud vulkanisch gebied bij een hotel wat gesloten is sinds 2 maanden. Het meer is op sommige plaatsen 36m diep. Het is hier een prachtige omgeving bij het meer , erg rustig en stil, slechts af en toe hoor je het geklepper van de ooievaars die op het hotel nestelen.

Een eindje verderop staat het enige huis, daar werden we op de thee uitgenodigd. Er woont een vader met 5 dochters en 2 zonen. De ene zoon beheert een klein weerstation bij het meer, de andere zoon is sinds 32 jaar werkloos en heeft sinds kort een visum voor Amerika waar hij ‘in de 6e maand ‘ naar toe zal emigreren. Ze hebben een kudde van 100 schapen, een paar koeien en een paard. Erg aardige mensen en volgend jaar als we komen moeten we beslist bij hun huis de camper zetten.

Vlakbij hun huis staan een paar tenten van nomaden die hier langs het meer hun schaapskudden laten grazen. We staan hier op meer dan 2000 m hoogte en we staan tussen de sneeuwresten. ’s Winters vriest het hier zo’n graad of 15, vandaag was het ruim 20º.

                                                                             de casarca eend (met dank aan John)

Azrou 02-04-2015 donderdag

Hoewel het een erg mooi plekje was waar we stonden en we nog niet uitgekeken en uitgewandeld waren zijn we toch vertrokken vanochtend. We hadden niet voldoende brood bij ons en we hadden geen internetverbinding.

Eerst reden we nog op zo’n 2000m hoogte, daarna daalden we af richting Azrou en kwamen de eerste cederbossen in zicht. Toen we door een cederbos dichtbij Azrou reden zagen we berberaapjes dichtbij de weg. Azrou is een berberstadje wat op een hoogte van 1300m ligt en is niet alleen omgeven door uitgestrekte cederbossen maar ook door fruitbomen en dan mn. kersenbomen.

                                Azrou, Euro Camping'Emirates', N33.44325  W5.19113

We staan op een grote, wat protserige camping in opdracht van een sjeik gebouwd in een Oosterse sprookjesstijl. De camping is tegen een heuvel gebouwd op terrassen en je hebt een erg mooi uitzicht over de omgeving. Op de camping staan ook bloeiende kersenbomen die  veel vlinders aantrekken.

Azrou 03-04-2015 vrijdag

We zijn 3 jaar geleden ook al eens op deze camping geweest, even citeren uit eigen werk:

Het is allesbehalve een boerderijcamping, maar deze behoort bij een  enorm complex, verder  bestaande uit een hotel, herberg, shoppingmall (met kunstnijverheidsproducten uit de omgeving) en een hammam. En dit alles gebouwd in Emiratenstijl, pompeus, zou niet misstaan in Dubai , maar hier volkomen detonerend in deze omgeving. Het geheel is gefinanciëerd door een megalomane oliesjeik, voormalig consul in Spanje, die meteen maar een moskee en een villa voor hemzelf in dezelfde stijl heeft laten bouwen.We kregen niet alleen een gratis lunch, een soort vegetarische goedsmakende pasta, maar ook een rondleiding aangeboden door de in kasteelstijl opgetrokken herberg, die na nog geen 2 jaar al weer gerestaureerd wordt. In de kelder is een nachtclub/disco, op de begane grond een grote eetzaal, vervolgens 3 verdiepingen met kamers en hele grote terrassen en in de beide kasteeltorens een bar. Iedere kamer is weer geschilderd in andere zoetsappige  kleuren, soms met glitterverf, allemaal ronde vormen tot aan de trappen aan toe . Luxe geglazuurde tegels op de vloeren, reliëfs in het plafond , kortom dit suikerpaleis is mooi van lelijkheid.  Maken we dat ook weer eens mee.  

Nu 3 jaar verder is de situatie nog hetzelfde: alleen de camping is open de rest staat langzaam te verloederen, het schijnt dat er alleen een vergunning voor de camping is afgegeven.

                                                                                      de oude, kleine moskee

De sjeik heeft dus ook een moskee in dezelfde stijl laten bouwen voor het gehucht hier bij de camping. Nu stond er al een moskee, een kleine, het gehucht telt misschien 50 huizen. Dus konden we vandaag, vrijdag is voor de islam als een soort zondag voor de christenen, vanaf 13.00 tot 14.15 uur genieten van gebeden en gezangen via de luidsprekers van de beide moskeeën , tegelijkertijd maar uiteraard niet hetzelfde.

                Noord Afrikaanse vink, zwarte neusbrug, groene mantel en lichtroze borst en de  vinkenslag klinkt anders

Aïn Leuh, 04-04-2015

Gisterenavond onweer gehad, bliksemen en harde windstoten maar geen regen, althans slechts een paar druppels, Vandaag zijn we slechts 26 km gereden maar daar deden we wel een uur over. We zijn nl over een erg smal bergpaadje gereden door een  steeneikenwoud, bomen die half over de weg groeiden waardoor soms aan beide kante van de camper de takken schuurden. We kwamen maar 1 auto tegen en gelukkig net op een stuk waar het iets breder was zodat we elkaar konden passeren. Maar wel adembenemend, enerzijds vanwege de soms prachtige uitzichten over een dal, anderzijds voor Everdien omdat die aan de ravijnkant zat en bijkans zou gaan hyperventileren. En de laatste 8km was vrijwel geheel piste

We redden Aïn Leuh in, een Berberdorp om brood te kopen. We rijden ons zo vast zei Everdien . Welnee, toen kwam op een smal stuk een auto ons tegemoet die  waarschuwde door met de koplampen te knipperen. Het was een Française die zei dat het te smal en te steil werd voor een camper. Everdien sprong uit de camper en we reden een halve km. achteruit. Maar we hebben brood en we staan bij een auberge op een weitje. Niet gratis en 2 km van het dorp maar de omgeving is mooi en je kunt hier prima wandelen. Er zijn hier veel Noord Afrikaanse vinken. En omdat Aïn Leuh in een dal ligt, zijn ook hier fruitbomen die in bloei staan.

          vanmorgen vroeg eerst laaghangende bewolking die later in dichte mist zou overgaan

Azrou 05-04-2015 zondag

Het was me het dagje wel. Toen we vanmorgen op weg gingen naar de bronnen en watervallen ,de ‘Sources Oum er- Rbia’ , was er wat laaghangende bewolking in de bergen. Dit omdat er gisterenavond een fikse onweersbui geweest is. De weg was redelijk breed vergeleken met gisteren en er waren niet te veel gaten. En zie , plotseling een grote groep apen aan weerskanten van de weg aan het spelen op open plekken in het cederwoud.

er waren minstens 40 apen aan het spelen

Dat was leuk, minder leuk ,want gevaarlijk, waren de snotapen die je tot stoppen wilden manen door midden op de weg te gaan staan en slechts op het laatste moment opzij te springen. Ook gevaarlijk was dat het plotseling erg mistig was, de laatste 10km. Dan heb je weinig zicht en dan duiken er af en toe ezels op die je pas op het laatst ziet, het was geen pretje en inspannend om te rijden. Uiteindelijk kwamen we bij de bronnen waar het moeilijk manoeuvreren was met de camper want wat was het druk. ‘Ga niet op zondag’ hadden we al gelezen, maar ja. Uiteindelijk langs de bussen kunnen rijden en een plaatsje kunnen vinden om te parkeren.

Toen begon het lopen, af en toe schuifelen, naar de bronnen toe ,het moeten er 40 zijn. Langs het wandelpad erg veel eethuisjes, overal stonden de tajines te pruttelen. En bussen vol scholieren die er rond liepen naast gezinnen die een zondags uitje maakten. Gelukkig was er in het dal geen mist zodat we mooi de bronnen en de watervallen en het toeristenspektakel konden zien.

                                                                               overal de eethuisjes

                                                                           zelfs vlak aan het water eethuisjes

                                de hoogste waterval bij de sources Oum er- Rbia, daar wil iedereen wel bij op de foto

Het was nog 70km terug naar Azrou naar de camping dus we dachten maar te vertrekken. Om 11.25 uur stapten we in de camper, om 15.50 waren we op de camping Emirates in Azrou, bijna 4,5 uur later. ‘Ga niet op zondag’ , het duurde 1,5 uur voordat we bij de bronnen weg waren. Het stond vol met geparkeerde auto’s en busjes langs de kant van de weg waardoor touringcarbussen en ook wij geen kant op konden. En geen politie om iets te regelen, dus dan ontstaat er particulier initiatief, mannen die de bussen stap voor stap naar beneden leiden, langs overhangende rotsen. Gelukkig konden we ons goede humeur en geduld bewaren vooral Everdien zat met buschauffeurs lol te maken. Uiteindelijk is het toch gelukt nadat we tussen 2 bussen door moesten rijden met een paar centimeter speling.

                                         onder de overhangende rots , achter de bus, zie je nog net onze Hymer in de verkeerschaos

         bijna alle bussen zijn achteruitrijdend op een zijweggetje gekomen, nog een stuk of 6 en het verkeer kan verder over de brug

En de mist was ook opgetrokken tot we na 10 km de mist via de berghellingen weer naar beneden zagen zakken. We kregen de omgekeerde situatie als op de heenweg alleen was de mist nu nog dikker, zicht nog geen 15m, 10m volgens Everdien.  In ieder geval de dichtste mist waar we ooit in hebben gereden. We moesten erg langzaam rijden om de weg nog te kunnen zien en we hadden niet alleen groot licht aan maar ook de alarmlichten, dat doen Marokkanen ook. De temperatuur was gezakt naar 8º en het begon te motregenen waardoor de mist wat minder dik werd.

                         in de bergen komt de mist opzetten, in het dal stroomt de Oum er-Rbia

                          de mist zakt de berghelling af, weldra zijn de kleine huisjes met de punt daken verdwenen

We namen een andere weg dan de smalle weg van gisteren en via een kleine omweg wilden we de N8 naar Azrou op rijden. Maar we werden door de politie tegen gehouden , 10 minuten wachten want de Tour de Maroc moest passeren.

                                                                            de Tour de Maroc

Dat werden dus 3 kwartier en toen konden we achteraan sluiten in de file die langzaam achter de tourkaravaan aan reed. Dus af en toe stil staan en weer langzaam rijdend de laatste 20 km afgelegd tot aan de camping waar we nu staan. Het is 10º, het regent een beetje , de kachel brandt en de wijn smaakt prima en we merken dat we moe zijn.

Azrou 06-04-2015 maandag

Gisteren nog vergeten te melden dat de Oum er-Rbia , waarvan we dus gisteren bij de bronnen zijn geweest, de langste rivier van Marokko is. Hij is 550km lang en mondt uit in de Atlantische Oceaan.

                                                                 apart bloeiende boom op de camping

We staan sinds gisteren weer op de camping Emirates in Azrou. Toen we 3 jaar geleden voor de eerste keer deze camping zagen (zie citaat 03-04-2015) konden we niet vermoeden dat we er nu al weer staan na eergisteren. Achter de lelijke façade is het best goed toeven, er is erg vriendelijk personeel en het uitzicht is bijzonder mooi. En weer een binnen zitdag, hetzelfde weer als gisteren, koud en miezerig.

                                                          naast de camping grazen de schapen, de  Atlas schapen hebben een donkerbruine kop

We staan net al een paar dagen geleden aan de rand van de camping maar nu op de hoogste verdieping. Aan de rand zit je toch midden in het boerenleven, er zijn een paar boerderijtjes en je hoort de ezels balken, de koeien loeien, de schapen blaten en de hanen kraaien. En op de grazige hellingen lopen af en toe schaapskuddes voorbij met herders of herderinnetjes. 

Berberdorp, Arabieren hoe zit dat in Marokko. Je doet de geschiedenis enigszins geweld aan door te zeggen dat de Berbers de oorspronkelijke bevolking van Marokko zijn maar voor het gemak doen we dat dan maar.

Omstreeks het begin van de 8ste eeuw vielen de Arabieren Marokko binnen en begonnen het land te islamiseren. Heden ten dage is grofweg de helft van de Marokkaanse bevolking Berber en de andere helft Arabier. De Berbers wonen meestal op het platteland terwijl in de steden de Arabieren in de meerderheid zijn. Dit is wat generaliserend omdat Marrakech een Berberse bevolkingsmeerderheid heeft.

Er zijn in Marokko 3 grote Berbertakken te onderscheiden met elk hun eigen taal, de Berbertakken zijn weer onderverdeeld in talloze stammen dus je kunt moeilijk van dé Berbers spreken. Ook de Arabieren vormen geen eenheid, stadbewoners verschillen sterk van Arabische nomaden.

De positie van de vrouw is onder de Berbers traditioneel wat vrijer dan bij de Arabieren. Zo hebben berbers polygamie altijd afgewezen. Polygamie is in Marokko niet wettelijk verboden. Voor de wet zijn de man en de vrouw nu gelijkgesteld, de praktijk is veel weerbarstiger. Alleen achter de huismuren is de positie van de vrouw veel machtiger, ze heeft daar vaak een aanzienlijke invloed.

Er is altijd sprake geweest van een Arabische overheersing in Marokko, Arabieren maakten de dienst uit , zij bekleedden de overheidsfuncties, behalve bij het leger waar ook Berbers lagere en middenkaderfuncties bezetten. De laatste jaren is er een Berberbewustzijn ontstaan en worden de rechten van Berbers meer erkend. Dit komt ook omdat er na een manifest van 229 pleitbezorgers van de Amazighzaak de koning in zijn troonrede van 2001 de Berber identiteit definieerde als een belangrijk deel van de Marokkaanse geschiedenis. Berbers zijn zich Amazigh gaan noemen en je ziet ook vaak de Amazighvlag. Er is zelfs een Koninklijk Instituut voor de Amazigh Cultuur opgericht in 2001, die oa lesmateriaal in een Standaard berbertaal heeft ontwikkeld die kinderen nu op school leren.

Net toen we gisteren ontdekten tegen 19.00uur dat er geen DWDD was omdat het 2e paasdag is  en we een aperatiefje inschonken kwam er een mailtje van Karel en  Marie José binnen: wij staan bij de sjeik op de camping, jammer dat jullie al vertrokken zijn. Zij wisten niet dat er nog een hoger terras was waar je kon staan, dat misverstand was gauw uit de wereld geholpen en we hebben ze uitgenodigd voor een wijntje en het was heel gezellig om elkaar na Tafraout, ruim 5 weken geleden ,weer terug te zien.

Azrou 07-04-2015 dinsdag

Vandaag was er souk in Azrou en omdat Everdien een wasmachine wilde draaien ben ik er met Karel heengelopen, 3 km bergafwaarts.

Het was een erg grote souk met een beestenafdeling waar honderden Atlas schapen werden verhandeld. Het Atlas schaap heeft een donkerbruine tot zwarte kop met een donkerblonde pruik. Ze waren op een aparte manier samengebonden, waardoor ze ogenschijnlijk geduldig stonden te wachten op al dan niet een koper maar in werkelijkheid doodstil omdat ze zich niet konden bewegen. 

Op de groentemarkt zag het fruit en de groente er erg mooi uit. Wat we elders nog niet zagen waren de artisjokken en ook kardoen stengels. Kardoen zie je in Nederland nauwelijks, het is familie van de artisjok, alleen eet je van kardoen de stengels die naar artisjokken smaken.

                                                                     stapels artisjokken

Het was erg druk op de markt, je kon zien dat de mensen van overal uit de omgeving waren gekomen aan de grote aantallen auto’s en busjes. We hebben terug een taxi genomen, 3 km bergopwaarts met een paar kilo groente en fruit is wat te veel van het goede.

Sefrou 08-04-2015 woensdag

Vanmorgen toen we afscheid namen van Karel en Marie Jose bleek dat we heel toevallig hetzelfde reisdoel hadden vandaag. Toen we gisteren een borrel dronken waren zij nog van plan om naar Fes te gaan en wij naar een meer, 33km verwijderd van Azrou. Maar wij hadden vanmorgen zin om in een stad te gaan staan en aangezien we een paar jaar geleden Azrou een leuk stadje vonden hebben we ons doel gewijzigd. Een goede weg door de Midden Atlas leidde langs Ifrane, de mondaine wintersportplaats waar de jetset van Marokko gaat skiën in de winter. Grote huizen en dure villa’ s, niets Marokkaans aan.

                               mooi uitzicht van de gesloten camping in Sefrou, N33.82041º, W4.84283º

In Sefrou hebben we 3 jaar geleden op de camping gestaan die eigenlijk gesloten was en wat verloederd was. Nu is de camping nog steeds gesloten en nog meer verloederd, zo doen de wc’s dienst als stal voor een paar schapen. Maar de camping is prachtig gelegen in de bossen op een heuvel met een heel mooi uitzicht over Sefrou en omgeving. Daarom wilden we hier ook weer naar toe, we mogen nu overnachten voor 50dh.

Sefrou heeft een leuke medina waar een gemoedelijke sfeer heerst. Er komen vrijwel geen toeristen en de medina heeft muren uit de 19e eeuw. Men treft hier geen opdringerige verkopers en je kunt er goedkoop en lekker eten (brochettes met frites ,salade en water voor €6,50). In de medina is ook een Joodse wijk met nauwe kronkelstraatjes en sommige huizen hebben erkers op de 1e verdieping.

                                                   de mellah, Joodse wijk , met erkers aan de huizen

De bewaker die hier op de camping woont vertelde dat Hassan II Sefrou de tuin van Marokko noemde, maar dat daar weinig van over is. Grote delen bos werden gekapt voor huizenbouw, gelukkig dat er rondom de camping genoeg groen is. Ook vertelde hij dat de camping dit jaar misschien een huurder zou krijgen en dat hij dan gerenoveerd zou worden. De camping ligt op 6ha grond en er is een groot zwembad wat natuurlijk leeg staat.

We kregen een mailtje van Karel en Marie José dat ze een kapotte dynamo hebben, die is provisorisch gerepareerd want ze kunnen geen nieuwe krijgen hier. Daarom gaan ze sneller naar Spanje dan de bedoeling was, niet meer langs Fes.

Ouazzane 09-04-2015 donderdag

En zo staan we vandaag onbedoeld 175 km verder aan het begin van het Rif gebergte in Ouazzane. We hebben gisterenavond hevig onweer gehad Het bliksemen en de stromende regen, soit, maar de hagelstenen begonnen steeds harder op het dak te kletteren, we konden elkaar niet meer verstaan. Nog niet eerder zo hard horen hagelen, we zagen niet hoe groot de hagelstenen waren, geen elektra op de camping dus pikkedonker. Gelukkig was er geen wind waardoor we alleen putjes op het dak en niet op de zijwanden hadden bleek vanmorgen. En de zonnepanelen waren ook ongeschonden uit de strijd gekomen.

Nu was het vanmorgen erg mistig en volgens de verwachting zou er weinig of geen zon komen in Sefrou. Aangezien we de kachel hadden aangehad moesten de batterijen worden bijgeladen dus we moeten naar een camping. We hadden al besloten om niet naar Fes te gaan waar we in het centrum bij Bab Boujeloud wilden gaan staan op de parking. Maar we kwamen er achter dat op vrijdag de meeste winkeltes in de souk gesloten zijn vanwege het gebed. Dus besloten we naar Ouazzane te gaan via de N13. Er lagen nog hagelhoopjes langs de weg toe we vertrokken, eerst langs de Marjane om wat voorraad aan te vullen.

We reden midden door Fes, dat ging goed, wel druk maar over een brede boulevard. Bij elk stoplicht stonden minstens 2 illegalen te bedelen bij de auto’s die moesten stoppen voor rood. We hadden nog wat losse dirhams, dus wat arme sloebers geld voor een brood kunnen geven.

                                       Gelukkig trok de mist op zodat we tijdig de gaten in de weg konden zien

Na het boodschappen doen in Tomtom de bestemming ingetoetst en na een minuut of dertig reden we nog steeds over kleine wegeggetjes, waar blijft de N13. Bleek dat Tomtom inmiddels een kortere route vanaf de Marjane had berekend, we hadden dat niet gecontroleerd. Maar we reden door mooie groen heuvels met bloemen, vooral geel, dus geen verkeerde route. Tot we hoger kwamen en we in de mist belandden, dat was al minder. De mist verdween geleidelijk en ging over in lichte motregen zodat we konden zien dat er hele stukken weg weggeslagen wagen en er gaten waren waar een auto in kon verdwijnen. Halverwege gekomen kwamen we van de proincie Fes in een andere provincie en de weg werd over een km of 30 zo slecht , met stip de slechtste weg tot nu toe in Marokko. Was het geen piste, dan was het een en al gat, stapvoets

                                                                      En de zon brak  zelfs door

Maar zie, toen we de provincie Ouazzane in reden hadden we de laatste 50 km een prachtige asfaltweg. weg. En ook nog een mooie route door de groene en met bloemen bezaaide berghellingen van het Rif gebergte. En om de vreugde nog groter te maken begon de zon te schijnen. En je zag de eerste vrouwen met de breedgerande strohoeden en de rood/wit gestreepte lange heupdoeken, de fouta, typeren voor de kleding van vrouwen in de Rif.

 

                                                                       we rijden door de Rif

We staan nu bij Ouazzane op de goed onderhouden camperplaats bij Motel Rif war we 3 jaar geleden met oud en nieuw in de stromende regen hebben gestaan . Nu licht bewolkt en 24º.

Door het honkebonk rijden over het stuk bar slechte weg was niet van alles in de camper verschoven maar ook het fototoestel op een verkeerde instelling gekomen zodat de meeste foto’s sterk overbelicht zijn en niet meer te gebruiken, maar gelukkig schijnt de zon zoals gezegd.

                      Ouazzane , camperplaats bij motel Rif N34.77215º W5.54458º

Ouazzane 10-04-2014 vrijdag

Ouazzane heeft niet veel te bieden maar het is wel het centrum van de olijventeelt. De heuvels en berghellingen rondom staan vol met olijvenbomen en er zijn diverse kleine perserijen.

 

 

                                                                 olijvenbomen op de berghelilngen 

Op de camping hebben we biologische extra vierge koude persing olijfolie gekocht voor €3,80 per liter. Goede olijfolie, morgen kijken of we het elders nog wat goedkoper kunnen krijgen.

Er ligt hier 3 km van de camping een meer waar we heen zijn gewandeld. Wat een bloeiende bloemen kom je tegen, bekende en vooral ons onbekende, daar om hieronder maar een impressie van de bloemenpracht. 

Er kwamen mensen picknicken bij het meer, er zwommen schildpadden en forellen in het water , er waren veel vlinders te zien, een geitenhoeder zat zijn pijpje kif te smoren (kif uit de Rif) kortom er heerste een gemoedelijke sfeer.

                                                       schildpadden onder het enigszins groenige water van het meer 

En in de sinaasappelbomen en het struikgewas rondom de camper zingen vogels zoals de groenling, de grauwe buulbuul maar ook de nachtegaal. En er trekken regelmatig groepjes bijeneters over en dat bij stralend weer en 26º, daar wordt je toch blij van.

                                                                                      nachtegaal

Chefchaouen 11-04-2014 zaterdag

Het heeft vannacht af en toe geregend en we zijn met bewolkt weer vertrokken. Eerst hebben we nog 5 liter olijfolie gekocht voor €3,30 per liter.

De 75 km naar Chefchaouen ging via ee redelijke weg door het mooie Rif gebergte. Vlak voor Chefchaouen gekomen hadden we een mooi uitzicht vanaf de berg op de stad.

 

                                                                      Chefchaouen, de stad met blauwe en witte huizen

We staan op dezelfde camping als 2 jaar geleden en waar we 36 jaar geleden ook hebben gestaan met onze zoon die toen 4 was en met Lego speelde met de zoontjes van de campingbaas. We staan aan de rand van de camping met een mooi uitzicht over het dal, de camping is nogal hoog tegen de berg gelegen. Chefchaouen betekent 2 hoorns genoemd naar de 2 bergen van ruim 2000m. hoog.

 

 

                                                         zicht vanuit de camperdeur vanaf de camping, N35.17411º  W5.26742º 

Het weer is gematigd, overtrekkende wolkenvelden, af en toe zon, 18º.

                                                               de zon is achter de bergen verdwenen

Chefchaouen 12-04-2015 zondag

Het is niet zo ver van de camping naar de medina, als je de helling afloopt langs het kerkhof ben je er met een minuut of 20.

Bij de stadsmuur hingen wat jongeren die vroegen of we kif of hasj wilden kopen, je bent hier per slot van rekening dichtbij de kraamkamer van de cannabis waar nogal wat inwoners van Chefchaouen een zekere welvaart aan ontlenen. Ook de plaatselijke bevolking blowt, het is onderdeel van de cultuur in de Rif. Weliswaar wordt er niet meer zo openlijk geblowd als vroeger maar als je er oog voor hebt , en dat hebben we, zie je van jong tot oud een pijpje kif of een pretsigaretje roken.

                                                                        tikkeltje kitsch, maar toch............

De medina van Chefchaouen is werkelijk prachtig, de meeste huizen in de medina zijn blauw en ook wel wit geschilderd. Maar je hebt blauw en blauw en alles wat er tussen zit, met de stralende zon doet het soms bijna zeer aan de ogen. Via leuke straatjes en dito winkeltjes zijn we afgedaald naar het centrale plein, de Place Outa El Hammam. Daar hebben we wat gedronken op een van de vele terrasjes van de restaurantjes die rondom het plein gelegen zijn.

                                                                         Place Outa El Hammam.

Omdat het zondag was waren er naast buitenlandse ook Marokkaanse toeristen dus was er genoeg te zien. Ook liepen er wat Nederlanders rond die met een groep van de NKC bij een hotel op de parking waren neergestreken.

Er heerste een prettige sfeer, 2 oude mannen maakten muziek en wat jongeren dansten. Het is heel leuk om weer in Chefchaouen te zijn, wel toeristisch maar geen opdringerige verkopers. Everdien heeft nog een aardige broekrok gekocht voor weinig geld, €19,-.

Chefchaouen 13-04- 2015 maandag

Op maandag en donderdag is er markt in Chefchaouen. De souk is op een pleintje naast de medina maar in de straatjes van de medina zitten ook verkoopsters, de vrouw speelt ook buitenshuis een rol in de Rif. 

De vrouwen komen van het platteland in de omgeving, ze verkopen veel soorten kruiden, een soort karnemelk, olijven naast groente en fruit. We zagen ook kruidenballen zo groot als een tennisbal, dat was een mengsel van koriander, tuinbonen en olijfolie . Het is een levendige , schilderachtige souk om te zien, veel vrouwen dragen gekleurde balletjes aan hun breedgerande hoeden. Het was vandaag een stuk rustiger in de stad, nauwelijks toeristen.

We zijn gisteren en vandaag een paar maal mannen tegen gekomen die in Nederland hadden gewerkt en na hun pensionering weer in Marokko waren komen wonen. Veel van de Marokkanen in Nederland hebben hun wortels in de Rif, zoals bv Aboutaleb, waar ze in de jaren 60 als gastarbeider, zoals dat toen heette werden gerekruteerd om in Nederland, tijdelijk, te gaan werken.

In de krant stond vandaag dat er in Nador, ook in de Rif, een terreur cel is opgerold die banden heeft met IS. Ook in Nederland is een terreurverdachte gearresteerd. De verdachten zouden van plan zijn geweest om zowel in Marokko als in Nederland aanslagen te plegen.

                                                      links de verkoopsters, dan is het af en toe dringen geblazen in de nauwe straatjes

Oued Laou 14-04-2015 dinsdag

We zijn vanmorgen via een bijzonder mooie route naar Oued Laou gereden, één van de mooiste routes van deze reis. De weg liep door de indrukwekkende kloof van de rivier Oued Laou die af en toe behoorlijk steile wanden had. Er ontvouwden zich mooie panorama’s , de berghellingen waren soms bedekt met groene vlakken, de weiden, dan weer kale loodrechte kloofwanden in een roodbruine kleur.

Helaas kwamen we halverwege in laaghangende bewolking in de bergen terecht waardoor het landschap grotendeels aan ons oog werd onttrokken. Het laatste stuk reden we door de vruchtbare delta van de Oued Laou waar veel aan veeteelt en landbouw werd gedaan.

We wilden naar de camping in Oued Laou maar die bleek al 3 jaar gesloten. Daarom staan nu pal aan zee op een bewaakte parking (40dh) aan de boulevard Helaas is het vandaag bewolkt en heiig en maar 20º, anders was het helemaal fraai.

We staan in het centrum vlakbij een kleine souk waar mensen uit de Rif groente en karnemelk verkopen. Het is een beetje rommelig maar daardoor ook wel weer leuk. Er zijn hier de nodige cafeetjes en restaurantjes waar oude boeren en vissers met hun bruine boernoes een bordspelletje spelen wat op ‘mens erger je niet’ en wat wij ooit hebben aangeschaft en nu ws ergens op zolder ligt.

                                   parking boulevard Oued Laou N35.44870º  W5.09113º

Er staan nog wat oude huisjes langs de boulevard, enigszins verlopen en er zijn appartementen in flats die als vakantiewoning dienen. Er liggen vissersbootjes op het strand maar er is geen haventje. En we hebben sinds lange tijd weer eens vis gegeten, gegrilde sardientjes, met salade en frites voor €6,-.

                                                                                 de kleine souk van Oued Laou

Bou Ahmed 15-05-2015 woensdag

Aan het begin van de avond werden er op de boulevard vlakbij de parking kleedjes uitgevouwen en begon er een vlooienmarkt. Zo proberen mensen om met de verkoop van 2e hands goederen wat te verdienen, net zoals ze doen met de straatverkoop van bv papieren zakdoekjes of sigaretten, per pakje of per stuk. Er was ook een kraampje waar pinda’s werden verkocht en 2 stalletjes met slakken. Al met al een gezellige drukte voor de deur die tot een uur of 10 duurde.

                                                                                         straathandel Oued Laou

Overigens hebben straathandelaren een illegale status en de koning wil daar verandering in aanbrengen. Er moest een plan worden gelanceerd voor de ontwikkeling van de straatventers. De ceremonie die in Rabat zou plaats vinden werd op het laatste moment afgelast en de koning was zo woedend omdat hij het plan te weinig ambitieus vond dat hij 2 ministers liet vervangen op 9 april jl.

                                                                             de R16, soms vlak langs zee, dan weer er boven

Vannacht zijn er een paar fikse onweersbuien gevallen waarbij veel regen viel. Overal flinke plassen langs de weg en in de dorpjes die we passeerden was het een smerige modderboel. We zijn nl over de R16 gereden van Oued laou naar Bou Ahmed. De R16 is pas 3 jaar geleden nieuw aangelegd tussen Tétouan en Nador. Het is een mooie maar bochtige route omdat hij over de flanken van het Rif gebergte loopt, waarvan de wanden steil uit zee omhoog rijzen. Soms loopt de weg op zeeniveau maar meestal een 100 of 150m er boven met mooie uitzichten. Jammer dat het weer wat heiig was door de regenval van afgelopen nacht. Daardoor lagen er op sommige plaatsen ook stenen op de weg die van de berghellingen waren gevallen en op één plaats was een bulldozer rotsblokken van de weg aan het schuiven.

 

 

                                                 camping Bou Ahmed N35.32886º  W4.9408º

Het was zo, 35 km naar Bou Ahmed waar we nu op een camping staan die wat achterstallig onderhoud heeft om het eufemistisch te zeggen. Eigenlijk is sterk verwaarloosd een betere omschrijving, maar goed de eigenaar is aardig, je kunt er de cassette legen en er is water voor de was ( een beetje groenachtig) en de prijs is er dan ook naar , 30dh oftewel €2,85, goedkoper dan de parking van vannacht. Op de camping lopen kippen en schapen rond en er staan mooie bomen. En door de regenval staat de halve camping onder water.  

                                                                 de bron met drinkwater

Een klein stukje lopen van de camping is trouwens een bron met drinkwater waar mensen uit de omgeving water komen halen en/of de was komen doen.

Bou Ahmed 16-04-2015 donderdag

De camping ligt eigenlijk in een gehucht bij Bou Ahmed. Dat is wel jammer, een beetje reuring in de omgeving of op een terrasje zitten maakt het toch net leuker. Nu is er niet veel te beleven, wel schilderachtig zijn de Rif vrouwen die constant in de weer zijn, ze rijden af en aan met ezeltjes, koeien, halen water, veevoer en doen de was.

Er is hier een nieuwe haven, daar liggen een paar bootjes en het is er stil en het gebouwencomplex erbij is zo groot dat we ons afvragen of het niet te hoog gegrepen is. Morgen gaan we een stukje verder langs de kust oostwaarts naar een vissersdorp.

                                                                                               onze camping haan

Marokko behoort tot de 5 meest religieuze landen ter wereld, de kans dat daar religieuze gekken zitten is natuurlijk niet te verwaarlozen. Naar schatting meer dan 1500 jongeren zijn uit Marokko naar Syrië of Irak vertrokken om daar te gaan vechten, de meesten komen uit Noord Marokko uit steden zoals Casablanca, Fes ,Tanger en Tétouan. In de arme wijken van deze steden is er een potentieel aanwezig onder jongeren zonder toekomst. Er zouden inmiddels 156 jihad strijders zijn teruggekeerd. Iedere Marokkaan die zich bij IS aansluit is verplicht om 5 anderen te rekruteren voor de jihad, dit werd bekendgemaakt door het Marokkaanse Centrum voor Strategische studies. Vandaag stond er weer een bericht in Bladna over een oproep van IS gericht tot zgn lone wolfs in landen in Noord Afrika, waaronder Marokko, om aanslagen te plegen op toeristen en politieagenten.

De oproep is gedaan door een leider van IS in het Syrische Ar-Raqqah. Dit omdat het niet lukt om grootschalige aanslagen te plegen om de samenleving te ontwrichten. We zullen de ontwikkelingen in Marokko dan ook nauwlettend blijven volgen , dit ivm ons plan om volgend jaar weer naar Marokko te gaan.

onderweg van Bou Ahmed naar El Jebha, een modderige rivier door het onweer van 2 dagen geleden

El Jebha 17-04-2015 vrijdag

Jammer dat de aardige campingbeheerder geen Frans of Spaans sprak, alleen Arabisch want hij was Arabier, geen Berber.

De 45 km lange route naar El Jebha was weer een schitterende route over de flanken van de Rif bergen die hoog uit zee op rijzen. Af en toe kwam je door een dorpje die aan de monding van een rivier lag want in de Delta is het vlak.

                                                              een rotsblok is net op de weg gevallen

Hoewel het rustig weer is waren er toch nog stenen van de berghellingen gerold die af en toe op de weg lagen. 2 Dagen geleden zei de politie nog tegen ons dat we niet naar El Jebha konden omdat de weg geblokkeerd was. We zagen nog de bulldozers die de enorme rotsblokken aan de kant hadden geschoven die op de weg waren gedonderd en gaten in het asfalt hadden geslagen. Een paar km verder was net een rotsblok naar beneden gekomen en die lag midden op de weg.

                                          zicht op El Jebha vanaf de klif net buiten het dorp

We staan nu midden in het vissersdorp El Jebha. We hadden bij het politiebureau geïnformeerd waar we konden staan: overal en wij zijn er voor jullie. We hebben eerst iets buiten het dorp gestaan met een mooi uitzicht over zee vanaf een klif. Maar daar was de zon vrij snel achter de bergen en hadden we ook geen tv-ontvangst door de berghelling. Vanmiddag zijn we midden in het dorp gaan staan vlakbij de haven en het politiebureau. Af en toe komen of vertrekken er vissersbootjes.

 

                       staan bij het haventje in El Jebha, 20dh voor de bewaker, N35.20733  W4.66546

El jebha 18-04-15 zaterdag

Gisteren aan het begin van de avond vertrokken de 5 grootste vissersboten, bemanning zo’n 11 vissers, naar zee. Vanmorgen tussen 8 en half 10 kwamen ze weer terug. Als er een boot aanmeerde was er meteen een gekrioel van mannen erom heen.

Dan werd er vis in grotere of kleinere hoeveelheden verkocht, rondom onze camper hingen mannen over de balustrade van de boulevard om naar de havenactiviteiten te koekeloeren. Dat was gisterenmiddag en avond ook zo, veel geloop naar en van de haven, groeten , praatje maken, ook uit El Jebha zijn veel mensen vertrokken om in de jaren 60 als gastarbeider in Nederland te gaan werken, veel mannen hebben dan ook een familielid in Nederland. Mannen, vrouwen hebben we nauwelijks gezien in El Jebha. Een dag is het heel gezellig dat geloop om de camper maar omdat er een baggerboot bezig was in de haven en die al om 6.30 begon leek het toch beter een andere plek te zoeken hoewel er een aardige sfeer in het dorp heerste waar openlijk kif werd gerookt. We hadden nog wel gisteren een lekkere gemengde visschotel gegeten, je bent per slot van rekening in een vissersdorp.

                                                Zicht vanaf het plateau, ver beneden El Jebha en de zee

We zijn eerst een paar km bergopwaarts gereden tot we bij een plateau kwamen vanwaar je een schitterend uitzicht over de zee, El Jebha en de andere kant op, over de bergen had. Een mooie plek ook om te overnachten, wel afgelegen en in ons eentje zagen we dat niet zo zitten.

zicht vanaf het plateau de bergen in

We zijn weer door El jebha terug gereden en staan nu 4km buiten El Lebha op een plateau dichtbij zee waar we een wijds uitzicht over hebben omdat we wat hoger staan. Ook zien we nog net de haven liggen. Er staan hier wat huizen in de buurt, het voelt hier wel veilig. Af en toe komt er een geiten hoedster voorbij en op de zomercamping die hier ook dichtbij is zijn jongeren aan het voetballen. Kortom een heerlijke plek in de vrije natuur.

                                      4 km buiten El Jebha, mooi uitzicht over de zee N35.20568º W4.68985º

El Jebha 19-04-2015 zondag

Gisterenavond kwam er een man aan de deur die ons vers geplukte tuinbonen en uien kwam brengen, dat was toch heel aardig.

Rondom de camper bloeit wilde lavendel en daar liep vanmorgen een raaf tussen op zoek naar voedsel. Een lelijke vogel met een enorme snavel en groter dan een buizerd.

                                                                         raaf

Vanmorgen hebben we weer een strandwandeling gemaakt. Er zijn op sommige plaatsen enorme rotsblokken op het strand gevallen. We maakten wat foto’s en er passeerde een wandelaar die ons groette en tussen de rotsblokken verdween. Ik was naar de grootste rotsblokken gelopen toen er een man rennend op Everdien kwam, hevig zwetend.

Het bleek iemand van de gendarmerie die dacht dat wij achtervolgd werden door die wandelaar. Hij had namelijk gezien dat de wandelaar achter ons aanliep toen hij vanaf zijn post in de bergen met zijn verrekijker het strand afspeurde . Er zijn langs de kust diverse gendarmerie posten van waaruit het strand bewaakt wordt. Nadat we hem duidelijk hadden gemaakt dat we ons niet bedreigd hadden gevoeld moesten we onze paspoorten  laten zien en liep hij een eindje met ons terug. Hij was zeer breedsprakig en we werden in Casablanca uitgenodigd op de couscous. Als we in de buurt kwamen tenminste.

                                                                 van El Jebha naar Oued Laou

Oued Laou 20-04-2015 maandag

Via dezelfde mooie route langs de zee zijn we weer teruggereden naar Oued Laou waar we vorige week ook gestaan hebben. We wilden weer terug vanwege de leuke sfeer hier en om nog een keer die lekkere sardientjes te eten, oa gekruid met koriander.

De hele middag zat er een schizofreen op een muurtje aan de boulevard voor onze camper te hallucineren, waarbij hij veel plezier had. Het was dan ook goed weer voor schizofrenen en niet alleen voor hen, al weer bijna een week stralend weer en 21º met een zeebriesje. Heel anders dan vorige week toen we hier waren en het bewolkt was en ’s nachts hevig onweerde. Het toeval wil dat er voor morgen weer onweer wordt voorspeld.

Over schizofrenen gesproken:we hebben het al eerder gehad over het gebrek aan psychiatrische opvang in Marokko. Vorige week kwamen misstanden aan het licht in een Psychiatrische instelling in Marrakech: patiënten werden er mishandeld en een aantal zat al geruime tijd vastgeketend aan de muur.

                                                                             vrolijke hallucinaties

Martil 21-04-2015 dinsdag

Vanmorgen vertrokken we uit Oued Laou met de bedoeling om naar Azla naar de camping te gaan om wat was te gaan doen. Bij het verlaten van Oued Laou begon het te motregenen en in de bergen was het wat mistig zodat we geen foto’s konden maken van het zo fraaie lappendeken landschap.

                                      helaas zagen we dit vandaag niet doordat het in de bergen mistig was

In Azla was geen camping meer maar kon je wel vrij staan maar dat was met die motregen niet zo aantrekkelijk. Dus besloten we door te rijden naar de camping in Martil. Maar eerst hebben we bij de Marjane in Tétouan nog wat inkopen gedaan, waarna het nog maar een paar km naar de camping was. En het stopte met motregenen. De camping is trouwens opgeknapt, 3 jaar geleden was het er een behoorlijk puinhoop, nu is er een nieuw sanitair gebouw.

                                                                                 camping in Martil

We gaan morgen naar Tanger Med om te zien of we om 13.00 uur met de boot kunnen naar Spanje. Eigenlijk wilden we donderdag over maar woensdag is ook prima we zien wel.

Algeciras 22-04-2015 woensdag

Zo waren er gedurende de laatste 20 km voor de boot nog een paar gebeurtenissen die typerend zouden kunnen zijn voor wat je soms meemaakt in Marokko. Eerst kuierden er 2 koeien de snelweg over, daarna werd er een auto gerepareerd op de rechterrijbaan. Zonder verdere aanduiding stonden er plotseling pionnen op de weg en bleek er tegemoetkomend verkeer te zijn. Vlak voor Tanger Med was er nog een vrachtauto door de middenberm geschoten en lag tegen de bergwand. Er was een takelwagen bij maar geen politie. En dit alles op de bochtige snelweg door de bergen waar af en toe mistflarden hingen.

 

                                                                                          de rots van Gibraltar

Maar we konden met de ferry van 13.00 uur mee naar Spanje, die om 14.15 vertrok, 2 uur later waren we door de politie en douane en waren we in Spanje. Even langs de Carrefour om het simkaartje op te waarderen en wat boodschappen.

Vlakbij de Carrefour kun je parkeren op een grote parking van een Centro Commercial waar we zullen overnachten. Alle supermarkten en MacDonalds bij de deur, dat wordt even een avondje ongezond.

 

                                                                  Algeciras, N36.18402º  W5.43820º

Maar we konden met de ferry van 13.00 uur mee naar Spanje, die om 14.15 vertrok, 2 uur later waren we door de politie en douane en waren we in Spanje. Even langs de Carrefour om het simkaartje op te waarderen en wat boodschappen.

Vlakbij de Carrefour kun je parkeren op een grote parking van een Centro Commercial waar we zullen overnachten. Alle supermarkten en MacDonalds bij de deur, dat wordt even een avondje ongezond.

     Vervolg van onze reis zie Spanje-Portugal 2015